Wizyty kontrolne u lekarzy specjalistów i regularne monitorowanie stanu swojego zdrowia pozwalają uniknąć wielu nieprzyjemnych i niebezpiecznych chorób. Faktem jest, że duży odsetek chorób na świecie stanowią choroby zakaźne. Oznacza to więc, że tak naprawdę każdy z nas narażony jest na zachorowanie, gdyż najczęściej zakażenie przenoszone jest drogą kropelkową. Choroby zakaźne stanowią szczególne zagrożenie dla dzieci – często zdarza się, że jedno z dzieci zarażone chociażby krztuścem (który jest również chorobą na tle zakaźnym) zakaża inne z dzieci drogą kropelkową.
Jedną z najniebezpieczniejszych chorób zakaźnych na świecie jest malaria. Choroba ta od wielu lat jest główną przyczyną śmierci wśród osób zapuszczających się w tropikalne kraje oraz zbiera ogromne żniwo, jeśli chodzi o mieszkańców tych regionów. Dzięki łatwej zakaźności często dotyka również dzieci, które ze względu na znacznie niższą odporność są narażone znacznie bardziej na nieprzyjemne skutki tej niebezpiecznej choroby.
Malaria wraz z AIDS oraz gruźlicą tworzą tak zwaną czołówkę światowych chorób zakaźnych. Na malarię chorują najczęściej osoby wracające z tropikalnych wakacji w takich miejscach jak: Afryka, Ameryka Południowa czy niektóre wyspy Oceanii. Dane liczbowe wskazują na to, że około 45% ludności naszej planety żyje na obszarach zagrożonych tą chorobą. Naukowcy twierdzą, że co roku na malarię zapada mniej więcej 400 milionów osób, przy czym współczynnik zgonów wynosi od 1,5 do 2,7 miliona osób rocznie.
Malaria – charakterystyka
Malaria jest określana również jako febra bądź zimnica. Uważa się ją za chorobę wywoływaną przez pasożyty, a konkretnie jednego z grupy Plasmodium. Lekarze wyszczególniają pięć niebezpiecznych dla ludności gatunków choroby:
- Zarodziec ruchliwy
- Zarodziec sierpowaty
- Plasmodium ovale,
- Plasmodium knowlesi,
- Plasmodium malariae.
Najczęściej występujące odmiany to dwie pierwsze z wyżej wymienionych. Niestety mają one najbardziej poważne konsekwencje dla stanu zdrowia człowieka.
Za najbardziej narażonych na przebieg choroby uważa się ludzi z obniżoną odpornością, dzieci poniżej piątego roku życia oraz kobiety w ciąży.
Główną przyczyną zachorowań na febrę jest ukąszenie samicy komara widliszka. Podczas ukąszenia owad wraz ze zwoją śliną wprowadza do organizmu człowieka substancje zakaźne, które następnie rozmnażają się w wątrobie. Później choroba atakuje układ krwionośny i wtedy można zaobserwować pierwsze objawy chorobowe. Warto jednak wiedzieć, że do zmian spowodowanych malarią dochodzi również w innych narządach. Owadów należy wystrzegać się głównie przed wschodem i zachodem słońca, ponieważ wtedy jest ich najwięcej, a już jedno ukąszenie może spowodować zakażenie febrą. Uważa się, że można uodpornić się w pewien sposób na chorobę po tak zwanym „przechorowaniu”, w związku z czym po następnym ukąszeniu przebieg choroby ma być łagodniejszy.
Kto jest narażony na zakażenie?
Faktem jest, że nasz klimat nie sprzyja występowaniu tej choroby. Z największą częstotliwością chorują na nią mieszkańcy krajów tropikalnych, gdzie współczynnik zachorowań jest naprawdę ogromny. Szacuje się, że co roku z powodu zakażenia malarią umiera nawet do 3 milionów osób. Głównym problemem jest to, że malarią jest zarazić się wyjątkowo prosto. Objawy, jakie daje z początku mogą wydać się nam niegroźne i nie skłonić do podjęcia leczenia. Zakażenie malarią jest szczególnie niebezpieczne wśród noworodków, które dzięki niskiej odporności są szczególnie podatne na zachorowanie.
Malaria zwana jest często również przypadłością turystyczną. Faktem jest, że zakażenie malarią dotyka osoby, które decydują się odbyć podróż po krajach tropikalnych. Mówi się, że co roku na chorobę zapada około 7 tysięcy turystów, z czego u części z niech malaria kończy się śmiercią.
Warto w tych statystykach uwzględnić również Polskę. Niewielki odsetek z nas decyduje się na podróże wgłąb krajów tropikalnych i choroba ta nie jest na szczęście częstą przypadłością wśród naszych rodaków. Notuje się, że co roku zapada na nią zaledwie kilka osób.
Objawy malarii
Zakłada się, że malaria nie daje o sobie znać od razu po ukąszeniu. Do zaobserwowania wyraźnych objawów, kojarzonych z chorobą upływa zwykle kilkanaście dni – od 8 do 40. Okres ten lekarze nazywają wylęganiem malarii, a ilość dni uzależnia się od gatunku owada, który nas ukąsił. Pierwsze objawy mogą być kojarzone z wieloma innymi chorobami, gdyż nie ma w nich nic charakterystycznego. Ból głowy, wysoka temperatura, wymioty, nudności – to symptomy wielu dolegliwości, dlatego lekarze nie są często w ostanie od razu zdiagnozować febry. Łatwiej stwierdzić malarię przy końcu początkowych objawów, kiedy pacjent zalewa się potem, a gorączka nagle spada.
Niestety nieleczona malaria wiąże się z licznymi powikłaniami. Głównym objawem jest niedokrwistość, która często może doprowadzić nawet do uszkodzeń śledziony. W wielu wypadkach chory zapada w śpiączkę.; niejednokrotnie dochodzi także do niewydolności nerek. Niekiedy obserwuje się również groźna dla życia wstrząsy.
Leczenie malarii
Malaria to na tyle groźna choroba, że bez wątpienia wymaga leczenia. Najważniejsze, by w trakcie pobytu w miejscu zagrożonym zakażeniem febrą zgłosić się do lekarza, które przepisze odpowiednie leki zapobiegające zachorowaniu na malarię. Kiedy jednak nie uda nam się uniknąć ukąszenia przez złośliwego komara, podstawowymi lekami będą: chlorochina, chinina, prymachina, doksycyklina i wiele innych.
Profilaktyka
W rejonach, w których zagrożenie występowaniem malarii powinno się stosować środki przeciwmalaryczne, a także zabezpieczać okna i drzwi domów moskitierami. Przed wyjazdem do krajów tropikalnych powinniśmy się udać do poradni, gdzie dostaniemy odpowiednie wytyczne, jak zapobiec zakażeniu. Ważne jest również odpowiednie ubranie w czasie, kiedy komary są najbardziej aktywne. Sprawdzą się grube skarpety, długie spodnie, bluzy z kapturem czy chusty osłaniające szyję i kark.