Kadm to jeden z pierwiastków, który najrzadziej występuje na naszej ziemi, mimo to ma liczne zastosowanie oraz co gorsza niezwykle negatywny wpływ na organizmy żywe, które nie radzą sobie ani z jego rozkładem ani wydaleniem, przez co zostaje on zmagazynowany i wpływa negatywnie na nasze zdrowie. Czym jest kadm, jak go unikać oraz co zrobić w przypadku zatrucia, o tym dowiesz się czytając niniejszy artykuł.
Czym jest kadm
Kadm to jeden z pierwiastków odkryty w 1817 roku przez niemieckiego badacza. Kadm może znajdować się w rudach cynku oraz paliwach kopalnych – jednym z nich jest wydobycie węgla kamiennego. Podczas wydobywania tych złóż kadm przedostaje się do atmosfery i w niej pozostaje czyniąc otoczenie niezdrowym, dlatego też w takich miejscach pracownicy wystawieni są na wyższe oddziaływanie szkodliwych czynników i powinni oni się odpowiednio zabezpieczać. Jest on zaliczany do jednych z najbardziej toksycznych pierwiastków nie tylko dla człowieka, ale dla całej biosfery. Bardzo szybko zostaje on zaabsorbowany z otoczenia oraz niestety zmagazynowany przez co ciężko oczyścić organizm oraz co gorsza jest on stale odkładany w naszych organizmach.
Uważaj! Papierosy zawierają kadm!
Papierosy zawierają związki kadmu, który najlepiej jest przyswajalny w postaci lotnej. Paląc narażasz się na większe skutki zatrucia kadmem!
Szkodliwość kadmu dla organizmów – kto narażony jest na zatrucie
Aby zrozumieć kto najbardziej narażony jest na zatrucie kadmem musimy najpierw zrozumieć mechanizm jego wchłaniania. Najlepiej przyswajalnym kadmem, a zatem również najbardziej niebezpiecznym jest ten w postaci lotnej, który wraz z powietrzem lub dymem dostaje się do naszych płuc i zostaje zaabsorbowany. Znacznie mniejszym wchłanianiem wykazują się związki kadmu w pokarmach i żywności. Jak wykazują badania mają one jedynie 6% wchłanialności, a zatem są również mniejszym ryzykiem dla zdrowia ludzkiego. Najłatwiej wchłanialny jest on z roślin, które zawierają duże ilości związku cynku, magnezu oraz żelaza, do których chętnie „doczepia” się kadm. Mimo to jest on absorbowany z pożywienia w sposób stopniowy i z początku odkłada się on w erytrocytach, dalej wędruje do dwunastnicy. Kadm, który został już wchłonięty do erytrocytów dalej dociera do wątroby i nerek, gdzie odkłada się w największych ilościach czyniąc największe szkody.
Objawy zatrucia kadmem
Zatrucie ciężkim pierwiastkiem jak kadm przeważnie daje przewlekłe objawy w postaci występujących chorób kości, niewydolności wątroby i/lub nerek oraz problemami z jądrami u mężczyzn. Dzieje się tak przez powolne wchłanianie pierwiastka do organizmu oraz powolne wyniszczanie. Rzadszym przypadkiem jest ostre zatrucie, które spowodowane może być silną inhalacją zatrutym powietrzem, wtedy mogą wystąpić takie objawy jak:
- gorączka
- osłabienie
- spłycenie oddechu
- ostry obrzęk płuc
- niewydolność oddechowa płuc, która może być na tyle silna że doprowadzi do zgonu
- zapalenie płuc spowodowane inhalacją
Skutki zatrucia kadmem
Skutki zatrucia są niezwykle nieprzyjemne, ponieważ dotyczą organów, w których sam kadm zostaje wysoce zmagazynowany czyli tak ważnych organów jak nerki oraz wątroba. Najczęściej zniszczenia dotyczą:
- wątroby i nerek w pierwszej kolejności
- kości – zmiękczanie ich, doprowadzić może do osteoporozy i licznych schorzeń
- jąder – co może doprowadzić do bezpłodności
- zniszczenie całego organizmu spowodowane wystąpieniem nowotworu i ewentualnych przerzutów, z powodu pośredniego działania rakotwórczego kadmu
Kadm a powstawanie nowotworów
Kadm jest substancją, która powoduje powstawanie nowotworów w sposób pośredni. Oznacza to, że jego negatywny wpływ na działanie naszych organów zwłaszcza odpowiedzialnych za detoksykację jak wątroba czy nerki, upośledza ich pracę a w konsekwencji poprawne funkcjonowanie pozostałych organów. Poprzez liczne zaburzenia pracy oraz niszczący wpływ na te organy kadm przyczynia się do powstawania częstszych błędów w odpowiedniej pracy komórek przez co zwiększa to ryzyka powstania błędu właśnie na tle nowotworowym. Stąd też długotrwałe wystawienie na ten pierwiastek, jak dowodzą lekarze i badacze, niezwykle silnie wpływa na częstsze powstawanie nowotworów i zmian na tym tle.
Pamiętaj! Uważaj na zabawki dla dzieci
Fluorescencyjne farby mogą zawierać kadm, a co za tym idzie mogą być trujące. Kupuj swoim pociechom tylko bezpieczne zabawki z atestem!
Zastosowanie kadmu
Kadm wciąż bywa stosowany przede wszystkim w metalurgii co niestety oznacza, że przeważnie jesteśmy w stałym kontakcie z produktami zawierającymi kadm, najczęstszymi miejscami gdzie stosuje się wyrób materiałów z kadmem są: produkcje barwników oraz stabilizatorów tworzyw sztucznych, lutów, stopów, specjalnych prętów kadmowych, w produktach jak baterie gdzie obecne są środki alkaliczne, w sztucznych ogniach oraz co gorsza w farbach fluorescencyjnych.
W czym można spotkać szkodliwy kadm – czego unikać aby się nie zatruć
Kadm najłatwiej przyswajany jest przez rośliny z gleby, przez co kumulują go one w swoich tkankach. Te zjadane przez człowieka lub zwierzę odkładają się w drugim organizmie który je spożywa. Jeżeli człowiek zje mięso zwierzęcia karmionego roślinami w których został zakumulowany kadm, wtedy może przyjąć znacznie większą dawkę niż z roślin. Jednak to właśnie najczęściej z warzyw człowiek „pobiera” kadm, dlatego też trzeba uważać z jakich upraw spożywamy warzywa, gdyż jak już było wspomniane kadm może być obecny w glebie z powodu używania maszyn rolniczych wytwarzanych również przy udziale kadmu. Oto lista produktów, w których najczęściej spotykane są nadwyżki kadmu:
- Najczęściej spotykany jest w warzywach oraz produktach zbożowych, gdyż najczęściej właśnie w tym przetwórstwie występują maszyny „wzbogacane” kadmem. Może być to również spowodowane zanieczyszczeniem przez niewłaściwe nawozy czy zatrutą wodę, której używa się do podlewania upraw.
- Ryby hodowane w złych warunkach oraz zanieczyszczonych terenach są znacznie bardziej podatne na kumulację kadmu, zwłaszcza jeżeli mowa jest o rybach tłustych. W tłuszczach kumuluje się bowiem najwięcej wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, jednocześnie są to jedne ze smaczniejszych ryb. Zatem jeżeli mamy ochotę na rybę upewnijmy się, że pochodzi z dobrej hodowli
- W przypadku warzyw najczęstszym zagrożeniem są warzywa posiadające jadalną część spichrzową takie jak marchew, kalarepa, pietruszka, cebula. Dzieje się tak ze względu na właśnie funkcję spichrzową czyli magazynującą, w tym miejscu odkładane są zarówno składniki istotne jak i te, których roślina nie jest w stanie wydalić czyli właśnie kadm.
- Wyroby tytoniowe i palenie papierosów, a zwłaszcza palenie, podczas którego oprócz dostarczania szkodliwych substancji smolistych dostarczamy również całą gamę substancji zatruwających nasz organizm oraz właśnie kadm, który również przyczynia się do powstawania nowotworów.