Guz niezłośliwy – czy jest się czego bać?

Gdy słyszymy słowo rak mamy przed oczami śmiertelną chorobę być może trawiącą kogoś nam bliskiego. Na szczęście rak coraz rzadziej oznacza wyrok. Nowoczesna onkologia zajmująca się szeregiem zagadnień związanych z nowotworami pokazuje, że nie zawsze jest się czego bać. Dużą niepewność wzbudza m.in. guz niezłośliwy – czy jest się czego bać a może wręcz przeciwnie?

Onkologia czyli nauka zajmująca się badaniem przyczyn, procesem przebiegu, metodami wykrywania i leczenia choroby nowotworowej to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi medycyny. Nie bez przyczyny, bo rak to rozpoznanie, które wzbudza strach. Guz niezłośliwy to dalej guz i obawa czy może przerodzić się w coś gorszego. Dlatego wyjaśniamy czym różnią się od siebie poszczególne guzy.

Czym jest nowotwór?

Nowotwór to złożona choroba, która przebiega w stadiach. Jeśli jest wcześnie wykryty daje duże szanse na wyleczenie. Zdrowe komórki rosną, namnażają się i umierają z niewyobrażalną szybkością. Do czasu aż nastąpi przekłamanie genetyczne powielające zły schemat DNA. Komórki dzielą się według nowego wzoru a z czasem rozrastają zajmując kolejne tkanki a nawet tworząc się w miejscach odległych. Wtedy mamy do czynienia z przerzutem.

Rak złośliwy a niezłośliwy

Podział na guza złośliwego i niezłośliwego jest umowne i nie do końca prawdziwe. Występują bowiem jeszcze guzy półzłośliwe łączące obi choroby. Nowotwór niezłośliwy inaczej łagodny niewiele odbiega od normalnego obrazu histopatologicznego pacjenta. Natomiast wykazuje kilka cech odróżniających go od zdrowej tkanki:

• Jest odgrodzony od zdrowej tkanki
• Jest otorbiony
• Wolno rośnie
• Uciska na sąsiadujące tkanki

Rak niezłośliwy jak sama nazwa wskazuje nie ulega zezłoszczeniu a więc nie daje przerzutów i jest całkowicie uleczalny. Po jego usunięciu pacjent szybko wraca do zdrowia. Nie stosuje się ani chemioterapii ani radioterapii. Objawami nowotworu łagodnego są zaburzenia hormonalne, krwawienia i zaburzenia w przewodnictwie, np. nerwowym lub niedokrwienie spowodowane naciskiem na naczynia.

Nowotwór półzłośliwy to obszar, który ma tendencję do naciekania, rozrastania się na sąsiadujące tkanki, ale z minimalnym ryzykiem przerzutów. Nowotwory półzłośliwe usuwa się daleko poza obręby guza, by mieć pewność jego remisji. Pojawienie się takiego guza może lecz nie musi zwiastować ponowną chorobę nowotworową. Czasem zdarza się to po wielu latach, czasem wcale.

Guz złośliwy jest najgorszym spoza wszystkich guzów onkologicznych. Znacznie odbiega od zdrowej tkanki a co gorsza nie oddziela go od niej żadna torebka. Rośnie szybko naciekając i niszcząc sąsiadujące komórki, które tak jak one stają się mniej dojrzałe i zaczynają samodzielnie egzystować. Gdy wnika do naczyń krwionośnych i chłonnych daje przerzuty. Można go leczyć różnymi sposobami, najczęściej chirurgicznie lub chemią.

Rola samobadania

Warto mieć świadomość, że choć rak to podstępna choroba, jest możliwa do zatrzymania. Dużą rolę odgrywają badania przesiewowe, które mają za zadanie wykryć zmiany jeszcze przed stadium objawowym. Rozpoznanie guza w pierwszych stadiach choroby daje o wiele lepsze rokowania. Wczesnego wykrywania wymagają przede wszystkim rak sutka, rak szyjki macicy, rak okrężnicy i odbytnicy. Najczęstsze nowotwory łagodne występują w piersiach i są to włókniaki oraz torbiele. Oprócz tego często spotyka się mięśniaki macicy i brodawczaki skóry a także gruczolaki, tłuszczaki, nerwiaki, oponiaki, naczyniaki, chrzęstniaki, kostniaki.

Guz niezłośliwy – czy jest się czego bać? Z pewnością warto podnosić świadomość choroby nowotworowej, by nie być bezsilnym wobec przeciwności losu. Pamiętajmy, że jako pacjenci mamy prawo pytać lekarzy o wszelkie nurtujące nas kwestie. Masz także prawo do szukania wsparcia psychicznego jeśli tylko poczujesz taką potrzebę. Pomocy potrzebują nie tylko osoby chore, ale często także ich najbliżsi.

Nowotwory złośliwe i niezłośliwe różnią się między sobą istotnie przebiegiem klinicznym. Istnieją między nimi dość znaczące różnice na poziomie morfologicznym, molekularnym, immunocytochemicznym oraz czynnościowym. Nowotwory złośliwe cechują się między innymi naciekaniem oraz niszczeniem okolicznych tkanek, a także zdolnością do dawania przerzutów do węzłów chłonnych bądź przerzutów odległych narządów. W przeciwieństwie do nowotworu złośliwego, guz niezłośliwy nie charakteryzuje się naciekaniem i przerzutami.

W przypadku zmian łagodnych warto jest wspomnieć o rodzajach guza łagodnego:

• chrzęstniaki – łagodne nowotwory, które wywodzą się z komórek tkanki chrzęstnej. Wyróżnia się trzy rodzaje chrzęstniaka: śródkostny, kostniakochrzęstniak oraz przykostny. Występuje najczęściej u osób poniżej trzydziestego roku życia.
• tłuszczaki – częste nowotwory łagodne, powstają z komórek tkanki tłuszczowej. Zwykle rozwijają się na tułowiu, plecach, policzkach, rękach, na łopatkach, pod pachami oraz na pośladkach.
• gruczolaki – łagodne nowotwory, które powstają z komórek gruczołowych. Zwykle ich pełna nazwa zawiera również informację o lokalizacji narządowej.
• naczyniaki – powstają z komórek, które tworzą naczynia krwionośne. Mogą one występować na skórze oraz w organach wewnętrznych. Naczyniaki często pojawiają się natychmiast po urodzeniu – na szyi, tułowiu bądź na głowie. Zdecydowana większość z nich samoistnie zanika z czasem. Mogą one przyjmować barwy czerwone albo niebieskie.
• włókniaki – nowotwory, które wywodzą się z tkanki łącznej włóknistej. Mogą one powstać niemalże w każdym narządzie. Wyróżnia się włókniaki miękkie oraz włókniaki twarde. Nie stanowią one zagrożenia dla życia. Włókniaki mogą być nieestetyczne, więc wiele osób decyduje się na ich usunięcie, lecz nie jest to zabieg konieczny. Nie muszą być one usuwane.
• mięśniaki – nowotwory te wywodzą się z tkanki mięśniowej. Wyróżnia się mięśniaki gładkokomórkowe – powstają, jak sama nazwa mówi, z komórek mięśni gładkich, które znajdują się w narządach wewnętrznych. Mięśniaki powstają najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym. Można je wykryć w trakcie badania ginekologicznego bądź USG narządów rozrodczych.

Nowotwór łagodny macicy

Mięśniaki, czyli guzy niezłośliwe, rozwijają się w ścianie macicy. Wyróżnia się kilka ich typów ze względu na lokalizację oraz wielkość. Najczęstsze są mięśniaki śródścienne. Następnym rodzajem są mięśniaki podsurowicówkowe. One występują na zewnątrz macicy i rozwijają się w kierunku jamy brzucha, Ku wnętrzu macicy rosną mięśniaki podśluzówkowe. Przyczyniają się do uwypuklenia jej śluzówki. Kiedy urosną do znaczących rozmiarów, mogą wypełnić wnętrze jamy macicy. W zaawansowanym stopniu wystąpić może tak zwane rodzenie mięśniaka. Tenże guz niezłośliwy poprzez kanał szyjki macicy wydostaje się na zewnątrz. Wyróżnia się także mięśniaki międzywięzadłowe, które pojawiają się w przestrzeni między umiejscowionymi przy ścianach macicy blaszkami więzadła szerokiego.

Do przyczyn powstawania tego guza niezłośliwego zalicza się między innymi:

• zaburzenia hormonalne, estrogenu oraz progesteronu,
• zmiany genetyczne,
• zachwianie równowagi chemicznej organizmu.

Do najbardziej typowych objawów występowania mięśniaka zalicza się obfite lub wydłużone krwawienie podczas menstruacji. Co więcej, pojawić się mogą również plamienia międzymiesiączkowe. Uczucie pełności w miednicy, nieprzyjemny ucisk na część krzyżową kręgosłupa, zaparcia oraz powtarzające się wzdęcia mogą także należeć do objawów występowania tego guza niezłośliwego.

Jakie są skutki tejże dolegliwości? Może dojść do zwiększenia objętości macicy bądź jej zniekształcenia. Wówczas zaczyna ona naciskać na otaczające ją tkanki oraz narządy. Najbardziej narażone są wtedy: cewka i pęcherz moczowy. Konsekwencją owego ucisku może być zapalenie dróg moczowych, a nawet zaburzenie właściwego funkcjonowania nerek. Te niezłośliwie guzy mogą powiększać się podczas ciąży bądź kiedy kobieta stosuje tabletki antykoncepcyjne,

Naczyniaki

To guzy niezłośliwe, które powstały z nieprawidłowo rozwiniętych naczyń krwionośnych. Jednakże one mogę być także zmianami złośliwymi.

Z tych łagodnych odmian naczyniaków wyróżnia się:

• naczyniaki limfatyczne – występują one od urodzenia bądź pojawiają się w pierwszych latach życia.
• naczyniaki plamiste – również występują od urodzenia.
• naczyniaki gwiaździste – zwykle występuje u dzieci, dotyka również młodych kobiet, prawie nigdy mężczyzn.
• naczyniaki jamiste – występują najczęściej u pań, pojawiają się w każdym wieku.
• naczyniaki włośniczkowe – zwykle występują u noworodków, diagnozuje się je także w ciągu kilku tygodni od urodzenia. Częściej spotyka się owe guzy niezłośliwe u dziewczynek. Zanikają najczęściej pomiędzy szóstym a siódmym rokiem życia.

Przyczyny powstawania naczyniaków raczej nie są znane. Przypuszcza się, iż mogą one mieć podłoże genetyczne. Mogą się także pojawić jako objawy pewnych chorób.