Duphaston – lek dla kobiet. Wskazania do stosowania i możliwe działania niepożądane

Zastosowania leku Duphaston – wskazania do stosowania

Duphaston to lek zawierający żeński hormon płciowy. Jego substancją czynną jest syntetyczny progesteron. Jest to lek przepisywany kobietom mającym problem z wytwarzaniem progesteronu. Tą syntetyczną formą progesteronu jest dydregosteron. Dydregosteron przepisywany jest kobietom celem wywołania miesiączki, podczas endometriozy, po zabiegu usunięcia jajnika, podczas menopauzy lub w przypadku krwawienia z dróg płciowych, nieregularnych miesiączek czy niepłodności lutealnej. Duphaston przepisywany jest często kobietom w ciąży, które przeszły plamienia, krwawienie i którym grozi poronienie. Również ciąże zakończone poronieniami o niewyjaśnionych przyczynach są przesłanką do przepisania kobiecie leku jako profilaktyka przed następnymi poronieniami.

Działanie leku

Podczas ciąży najważniejszym hormonem jest progesteron, który ją podtrzymuje, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. W kolejnych dwóch trymestrach progesteron z kolei odpowiedzialny jest za hamowanie skurczy macicy mogących przyczyniać się do przedwczesnego porodu. W około 18. tygodniu ciąży bada się poziom progesteronu i jeśli jego ilość jest niepokojąco niska, zwiększa się jego poziom poprzez przepisanie leku z syntetycznym hormonem. Przyjmowanie duphastonu zmniejsza ryzyko ewentualnego poronienia.

Podobne działanie do duphastonu ma luteina, która jest naturalnym progesteronem. Luteina jest tańsza i lepiej tolerowana przez część pacjentek, ale jej przyjmowanie w sposób dopochwowy może przyczyniać się do występowania częstszych infekcji bakteryjnych. To, jaki lek lepiej sprawdzi się u danej osoby ściśle powiązany jest z jej cechami płciowymi, stanem zdrowia oraz innymi warunkami takimi jak: tolerancja na składniki leków i uczulenia.

Dawkowanie leku

Lek przyjmuje się doustnie. Zależnie od przypadku i przyczyny niedoboru progesteronu lekarz wskazuje odpowiednią ilość, dawkę, częstotliwość i czas przyjmowania leku. Istnieje bezwzględny nakaz poinformowania lekarza o przyjmowaniu leków z estrogenami. Wynikiem stosowania leków z progesteronem i leków z estrogenami może przyczynić się do obciążenia wątroby. Ponadto lekarz powinien wiedzieć, czy jesteś w ciąży i czy karmisz piersią.

Lek szybko wchłania  się po podaniu doustnym. Swoje maksymalne stężenie dydrogesteron osiąga po ok 2,5 h od zażycia leku. Dydrogesteron szybko metabolizuje się w wątrobie i wydalany jest z moczem.

Leków typu Duphaston nie wolno przyjmować jeśli istnieje podejrzenie na uczulenie na którykolwiek składnik leku, jeśli rozpoznano lub podejrzewa się nowotwór zależny od stężenia progesteronu lub jeśli występują niezidentyfikowane przyczynowo krwawienia z dróg rodnych. Dodatkowo leku nie powinno się stosować w przypadku karmienia piersią.

Działania niepożądane

Przepisując lek, lekarz musi być pewien, że zjawisko zdrowotne spowodowane jest niedostateczną produkcją progesteronu w ciele kobiety.  Duphaston przy swoim działaniu może też wzmagać niektóre kobiece zjawiska ze strony układu rozrodczego, ale też wywoływać pewne działania niepożądane. Do skutków ubocznych stosowania Duphastonu zalicza się między innymi: zmiana objętości krwi miesięcznej, wtórny brak miesiączki ale również: reakcje uczuleniowe, wymioty, nudności, stany depresyjne, bóle głowy, wzdęcia i zmiany libido. Stany skutków ubocznych dodatkowo wzmagane są przez stan ciąży. Wówczas objawy mogą być odczuwane znacznie mocniej. Część kobiet uważa, że skutkiem ubocznym stosowania duphastonu jest też tycie. Jednak lek nie ma nic wspólnego z przybieraniem na wadze. Zwiększenie liczby kilogramów może być pośrednim skutkiem ubocznym wynikającym np. ze stanów depresyjnych.  Do rzadkich skutków ubocznych, którymi nie należy się martwić nalżą: bolesność lub drażliwość gruczołów sutkowych, świąd, alergiczne reakcje skórne i bóle głowy. Przyjmowanie leku jest w pełni bezpieczne dla stanu psychofizycznego i nie odbiera możliwości prowadzenia pojazdów.

Duphaston – czy dla każdego?

Oprócz standardowych przeciwwskazań do stosowania leku istnieją sytuacje niejasne, w których pomimo przesłanek do stosowania duphastonu należy wykonać szereg badań identyfikujących problem w szerszym wymiarze. Pierwszym krokiem w przyjmowaniu leku jest sprawdzenie, czy rzeczywiście jest on niezbędny i nic nie stoi na przeszkodzie ku rozpoczęciu leczenia z jego udziałem. Na początku wykonuje się badania służące określeniu genezy krwawień, plamień czy nieregularnych miesiączek. Po przepisaniu leku możliwym jest pojawienie się krwawień, ale badania badające ich przyczynę należy odłożyć o pewien czas celem sprawdzenia działania leku, gdyż jego stosowanie może powodować nawroty lub pogorszenie istniejących stanów, np.: porfirii i depresji.

W przypadku przekwitania również pomaga się kobietom w jak najbardziej komfortowym przeżyciu tego okresu. Jest on bogaty w złe stany psychiczne, spadki libido i reakcje fizyczne organizmu kobiety. Jednak hormonalna terapia zastępcza może być wdrożona tylko w przypadku znacznego pogorszenia jakości życia. Dzieje się tak, ponieważ stosowanie każdego leku opartego na hormonach wiąże się z dużym ryzykiem spowodowanym ingerencją w naturalny cykl organizmu. Przyjmowanie progesteronu w pierwszym roku terapii wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób układu krwionośnego, czyli np. choroby zakrzepowo – zatorowej. Dlatego  kobiety które  mają skłonność do zakrzepów są wykluczone z grupy osób dopuszczonych do leczenia duphastonem.

Ponadto długotrwałe stosowanie hormonów zastępczych może prowadzić do zwiększenia ryzyka  pojawienia się pewnych nowotworów, zwłaszcza raka piersi.  Z drugiej strony jednak stosowanie leków progesteronowych jednocześnie z estrogenowymi  może zapobiegać zwiększaniu ryzyka nowotworu szyjki macicy.