Biopsja – cienkoigłowa i gruboigłowa. Wskazania do wykonania biopsji.

Rodzaje biopsji

Biopsja należy do grona badan diagnostycznych. Może być cienkoigłowa lub gruboigłowa. Ogólna idea biopsji polega na pobraniu  fragmentu tkanki do badań. Badania przeprowadza się mikroskopowo. Dodatkowo biopsję dzieli się na: wycinkową, rysową i otwartą. Biopsja wycinkowa polega na wycięciu zmienionej chorobowo tkanki, a rysowa na zdrapaniu łyżeczką tkanki. Biopsja otwarta to operacja podczas której pobiera się materiał do badan. Ponadto istnieje biopsja wiertarkowa, której przeprowadzenia wymaga analiza kości i zachodzących w niej zmian chorobowych.

Biopsja cienkoigłowa a biopsja gruboigłowa

Podstawowa klasyfikacja biopsji skupia się na opisie dwóch wymienionych powyżej biopsji. Cienkoigłowa npobiera mniej materiału do badania. Główny wynik takiego badania stanowi informacja o rodzaju tkanek oraz komórek. Ma ona węższy zakres niż biopsja gruboigłowa. Biopsję cienkoigłową wykonuje się głównie w przypadku zmian prostaty, szpiku, tarczycy, piersi, wątroby oraz płuc.  Biopsji cienkoigłowej nie powinno wykonywać się w przypadku zmian płaskich i obłych guzów. Biopsja cienkoigłowa ma największą skuteczność przy badaniu guzów, które da się wyczuć również podczas badania palpacyjnego. Biopsja gruboigłowa natomiast znajduje największe zastosowanie w badaniu guzów wątroby, piersi, węzłów chłonnych, płuc, trzustki, kości oraz gruczołu krokowego.  W biopsji gruboigłowej wykorzystuje się igłę o średnicy od 2 do 8 mm. Pobiera ono więcej materiału niż biopsja cienkoigłowa.  Biopsja gruboigłowa niesie za sobą niewielkie ryzyko komplikacji.

Wskazania  i przeciwwskazania do wykonania biopsji

Zalecenia do wykonania biopsji to zmiany tkanek o dwuznacznym charakterze, a dokładniej podejrzenie poważnej choroby lub problemy z diagnozą w sposób nieinwazyjny. Do przykładowych sytuacji tego typu należą: guzy w narządach, zmiany skórne oraz błon śluzowych oraz szpiku kostnego.

Przeciwwskazania do wykonania biopsji są liczne. Najbardziej zależą one od miejsca, z którego ma być pobrany materiał. Przykładowo biopsja wątroby jest wykluczona u osoby, u której istnieje podejrzenia występowania naczyniaka, żółtaczki, torbieli. Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest również ciąża. Również pacjenci zmagający się z nadciśnieniem tętniczym, skazą krwotoczną czyli wodonerczem należą do grupy zwiększonego ryzyka przeprowadzania biopsji.

Przebieg biopsji

Kolejnym aspektem który warto poruszyć jest przebieg biopsji. Zależy on od typu biopsji, ponieważ do każdego typu potrzebne są inne narzędzia. Ponadto sposób wykonywania nierozerwalnie wiąże się z miejscem, z którego pobiera się materiał do badań. Często też podaje się miejscowe znieczulenie, aby uniknąć bólu. Do takich przypadków należą między innymi: biopsja piersi lub nerek. Z kolei pobieranie biopsji z tarczycy nie wymaga znieczulenia.  Biopsję prostaty wykonuje się poprzez odbyt za pomocą metalowego wziernika zakończonego igłą. Z kolei biopsja żołądka wymaga użycia gastroskopu.

Materiał pobiera się kilka minut, a następnie umieszcza się go na szkiełku i wysyła do laboratorium, gdzie histopatolodzy badają materiał pod mikroskopem.

Biopsję często przeprowadza się pod kontrolą ultrasonografu, celem pozbycia się wątpliwości co do pochodzenia pobieranej tkanki. USG pozwala pobrać fragment rzeczywiście patologicznej, zmienionej tkanki. Typ biopsji aspiracyjny polega jedynie na wkłuciu igły przez powłoki ciała, zatem nie wymaga się znieczulenia miejscowego.

Bardziej inwazyjna metodą jest endometrium pobierane ze śluzówki macicy. Zazwyczaj wykorzystuje się do tego laparoskop. Z kolei laparotomia diagnostyczna polega na wycięciu nawet całego guza, co zwiększa ilość materiału do badań. Jednak taki zabieg wymaga znieczulenia ogólnego.

Znaczenie biopsji w leczeniu nowotworów

Nie wolno stawiać  diagnozy nowotworu bez przeprowadzenia badania histopatologicznego.  Można podejrzewać proliferację komórek nowotworowych, ale tylko po symptomach zewnętrznych. Do postawienia jednoznacznej diagnozy niezbędna jest biopsja. Dzięki jej przeprowadzeniu możliwe jest szybsze reagowanie w przypadku rzeczowego potwierdzenia diagnozy. Ostatecznie rozpoznanie raka bazuje nierozerwalnie na badaniu mikroskopowym. Niestety, zależnie od rodzaju  nowotworu, możemy mieć do czynienia z wolno lub szybko rozwijającymi się guzami. Przykładem nagle atakujących i szybko rozwijających się nowotworów jest nowotwór trzustki. Badanie pełni zatem niezwykle istotna rolę w odpowiedniej i, co ważniejsze, trafnej diagnostyce nowotworów. O niepokojących badaniach można wnioskować również na podstawie innych badań takich jak: rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, ultrasonografia, badanie palpacyjne. Jednak największą i niepodważalna podstawę do pełnej diagnozy stanowi biopsja.

Wynik biopsji

W wyniku biopsji uzyskuje się informacje o parametrach biochemicznych danej, poddanej badaniu tkanki. Biopsja i jej analiza, zależnie od rodzaju może trwać do kilkunastu dni.

Różne metody biopsji pozwalają na ocenę różnych parametrów badanej tkanki. W wyniku biopsji ocenie poddaje się stan tkanek, narządów, rodzaj komórek i tkanek, ich ilość. skład chemiczny itp.

Celem wykonania biopsji jest również:

• Prawidłowe rozpoznanie zmian chorobowych, aktywności komórek oraz stopnia zaawansowania chorób zapalnych,
• Nadzorowanie skuteczności leczenia,
• Podjęcie decyzji odnośnie kolejnych kroków w leczeniu oraz określenie obszarów operacji wewnętrznych.