Astma to choroba dotykająca oskrzela. Jej objawy są dość charakterystyczne, ale mimo to przez długi czas może pozostawać nierozpoznana. Astma oskrzelowa to obok astmy alergicznej i wysiłkowej najpopularniejsza choroba dotykająca tej części płuc. Podczas napadu chorzy dosłownie się duszą, a nieleczone schorzenie postępuje i nigdy nie znika samoistnie. Poznaj przyczyny, objawy i leczenie astmy oskrzelowej.
Napady astmy – objawy
Oskrzela to część układu oddechowego odpowiedzialne za oczyszczanie płuc z zanieczyszczeń wdychanych z powietrzem. Ściany oskrzeli prawych i lewych wyściełają mięśnie i to ich napadowy skurcz jest odpowiedzialny za objawy astmy. Oskrzela osoby chorej kurczą się zbyt szybko i mocno, dlatego towarzyszy temu charakterystyczny świst i niemożność zaczerpnięcia oddechu. Nieleczona astma powoduje przerastanie mięśni, które stają się grubsze i silniejsze, a przez to jeszcze sprawniej się kurczą. To właśnie dlatego astma przybiera z czasem na sile. Napadom astmy oskrzelowej towarzyszy próba odkrztuszania zalegających w płucach zanieczyszczeń. Odpowiada za to śluz, którego zadaniem jest wyłapywanie, a następnie transportowanie nieczystości w kierunku tchawicy i krtani, skąd zostanie wyplute lub połknięte. Pomagają w tym mikroskopijnej wielkości rzęski wyściełające błonę śluzową oskrzeli.
Cechy oskrzeli osoby chorującej na astmę:
- Mięśnie oskrzeli są ściśnięte
- Wydzielina jest gorzej transportowana i zalega w obkurczonych drogach oddechowych
- Ściana dróg oddechowych jest zgrubiała
Przyczyny astmy oskrzelowej
Rzęski wyściełające oskrzela poruszają się rytmem zsynchronizowanym, aby śluz przesuwał się zawsze w kierunku gardła i został odkrztuszony wraz z zanieczyszczeniami pochodzącymi z powietrza. Zaburzenia ich pracy następują najczęściej na skutek palenia papierosów. System obronny zostaje wtedy aktywowany do walki z jeszcze większą ilością patogenów. U osób chorujących na astmę dochodzi do wielu niekorzystnych z punktu zdrowotnego zmian. Komórki układu odpornościowego aktywowane pod wpływem dymu tytoniowego powodują skurcz oskrzeli, co zapoczątkowuje proces zapalny. Utrzymujące się zapalenie wpływa na przerost mięśni, które pracują coraz mniej wydajnie. Wydychanie powietrza staje się trudniejsze.
Możliwe przyczyny astmy:
- Palenie papierosów
- Zwiększona liczba komórek odpornościowych
- Proces zapalny
Objawy astmy
Rzadko zdarza się aby pacjent odczuwał wszystkie wymienione objawy astmy. Częściej dokucza mu tylko jeden z nich, ale przybiera na sile tak bardzo, że zmusza do wizyty u lekarza. Należy także podkreślić, że objawy astmy mogą cechować także inne schorzenia, np. chorobę refleksową, chorobę serca, zapalenie zatok itd.
Kiedy dokuczają napady astmy?
- Nad ranem i w nocy
- Po wysiłku
- Na chłodzie
- Po kontakcie z dymem papierosowym i ostrym zapachem
- Podczas intensywnego śmiechu i długiej rozmowy
- Przy zmianie pogody
- Pod wpływem silnych emocji
Objawy astmy oskrzelowej:
- Kaszel – suchy i męczący, pojawiający się niezależnie od przeziębienia. To najczęstszy objaw astmy, który na dodatek łatwo pomylić z inną chorobą.
- Świsty – są najbardziej charakterystycznym objawem astmy, często towarzyszy im duszność.
- Duszności – często określane jako brak tchu, brak powietrza, krótki oddech, niemożność nabrania lub wypuszczenia powietrza, uczucie ciężaru w klatce piersiowej. Duszność jest najbardziej subiektywnym objawem astmy, co oznacza, że wrażliwość każdego człowieka na czynnik ją wywołujący jest różna. Objaw ten prawdopodobnie jest związany z wysiłkiem jaki trzeba wykonać by oddychać.
- Zła wydolność wysiłkowa – chorzy na astmę mają gorszą wydolność wysiłkową od swoich rówieśników, a niewielki wysiłek może wywołać napady astmy.
Lek na astmę oskrzelową ułatwiający odkrztuszanie
Leczenie astmy oskrzelowej
Objawy astmy ustępują samoistnie lub po lekach rozkurczających oskrzela. Pomiędzy napadami chory zwykle nie odczuwa żadnych dolegliwości, lekarz nie stwierdza żadnych odchyleń w badaniu pacjenta, a wynik badań czynnościowych układu oddechowego są prawidłowe. W czasie napadu należy próbować uspokoić się, usiąść i powstrzymać od jakiegokolwiek wysiłku.
Profilaktyka i leczenie astmy domowymi sposobami:
- Unikaj zadymionych pomieszczeń
- Utrzymuj czystość w domu i miejscu pracy
- Unikaj palenia drewnem w kominku
- Zadbaj o dobrą wentylację pomieszczeń
- Unikaj produktów silnie alergizujących: mleka, jaj, orzechów, owoców morza
- Nie spożywaj jedzenia z konserwantami i polepszaczami smaku
- Aspirynę zamień na Apap lub inny lek na bazie bezpiecznego paracetamolu
- Przyjmuj naturalne źródła witaminy B6, np. spirulinę lub młody jęczmień
- Korzystaj z aromaterapii: olejek majerankowy, sosnowy i tymiankowy pomagają oddychać
Astma oskrzelowa zawsze wymaga konsultacji lekarskiej, a leczenie jej na własną rękę może być niebezpieczne.