Czym właściwie jest ADHD?
ADHD jest oficjalną jednostką chorobową, która związana jest z deficytem uwagi. Szacuje się, że na całym świecie na to schorzenie cierpi ok. 3-5 % dzieci w wieku szkolnym, natomiast w Polsce jest to ok. 80 000 dzieci. Większość osób ma ogólne pojęcie czym jest ADHD, jednakże gdybyśmy chcieli dopytać o szczegóły, okazuje się, że mało kto je zna. Dzieci dotknięte ADHD maja ponadprzeciętną potrzebę ruchu, co w dłuższej perspektywie związane jest z problemami w skupianiu uwagi. Dawniej, kiedy ADHD nie było oficjalną jednostką chorobową takie dzieci uważane były za niegrzeczne. Niestety pomimo tego nadal pojawiają się stwierdzenia krzywdzące dla dzieci, że taka diagnoza jest jedynie przykrywką dla niewłaściwego zachowania.
Tekst ma charakter informacyjny i nigdy nie zastąpi wizyty u specjalisty. Jeśli szukasz lekarza neurologa, specjalizującego się ADHD w Poznaniu, Warszawie, bądź jakimikolwiek innym mieście – większym czy mniejszym, koniecznie sprawdź opinie jego pacjentów. Być może dobrego specjalistę wskaże Ci lekarz rodzinny bądź szkolny psycholog.
Jaka jest przyczyna występowania tego schorzenia?
Od momentu, kiedy ADHD zostało uznane za chorobę, przeprowadzono wiele badań mających na celu znalezienie przyczyny tych zaburzeń. Obecnie wiadomo już, że niebagatelną rolę w rozwoju ADHD mają czynniki genetyczne, a dokładniej mówiąc zmiany w genach D3 oraz D4. Badania wykazały również, że ADHD związane jest ze zmniejszeniem aktywności dopaminy w niektórych strukturach mózgu, czyli inaczej mówiąc występują zaburzenia w neuroprzekaźnikach. Poza wyżej wymienionymi przyczynami, są również czynniki ryzyka, które mogą zwiększyć pojawienie się tego schorzenia. Mowa tutaj przede wszystkim o zespole FAS, który związany jest z piciem alkoholu podczas ciąży. Duże znaczenie ma także niedotlenienie podczas porodu, a także uszkodzenie płodu podczas ciąży. Specjaliści twierdzą, że ryzyko pojawienia się ADHD jest większe także w przypadku zatrucia metalami ciężkimi i niskiej masy urodzeniowej dziecka.
AHDH – jak wygląda diagnoza?
Pierwsze objawy ADHD u dzieci pojawiają się w bardzo młodym wieku. Pierwsze sygnały można zauważyć już u 5 letniego dziecka. Pojawiają się wówczas duże problemy z koncentracją, związane z nadpobudliwością dziecka. Ma ono duże trudności w skupianiu uwagi na wyznaczonych zadaniach, nie może „usiedzieć w miejscu”. Dziecko często popełnia także wiele błędów, nawet jeśli ma wiedzę na dany temat, oraz nierzadko gubi różne przedmioty. Nadruchliwość u takich dzieci nie jest związana z zamiłowaniem do sportu. Potrzeba ruchu pojawia się także w najmniej odpowiednich momentach, można odnieść wrażenie, że dziecko odczuwa silną potrzebę ruchu. Co więcej, dziecko dotknięte tym schorzeniem jest także impulsywne. Jego działania często nie są przemyślane, przeszkadza innym, musi głośno wyrażać swoje poglądy, nawet kiedy nie jest o to proszone.
Dodatkowe zaburzenia ADHD
Badania wykazały, że u części dzieci mogą wystąpić dodatkowe zaburzenia w postaci zaburzeń zachowania. Mogą wówczas pojawić się ucieczki ze szkoły, agresja, częste zmiany nastroju, częste epizody utraty panowania nad sobą. Warto tutaj wspomnieć, że zaburzenia zachowania pojawiają się wraz z upływem czasu. Stwierdza się je jedynie u 20 % kilkulatków, podczas gdy występują one u ponad połowy nastolatków. Dodatkowym zaburzeniem przy ADHD są także zaburzenia lękowe współwystępujące z depresją. Wiele dzieci ma także duże kłopoty w uczeniu się i przyswajaniu nowych informacji. Schorzenie to ma też związek z zaburzeniami snu w postaci problemów z utrzymaniem jego ciągłości, a nawet z zasypianiem.
Mity dotyczące ADHD
Niestety, wokół ADHD narosło wiele nieprawdziwych informacji krzywdzących dzieci. Można tutaj wymienić np.:
- ADHD jest wymyśloną chorobą – dzieci z ADHD często uważane są po prostu za niegrzeczne, a diagnoza jest jedynie przykrywką dla ich niewłaściwego zachowania. Jednakże badania naukowe jasno pokazują, że taka jednostka chorobowa naprawdę istnieje i ma podłoże genetyczne.
- ADHD nie jest poważnym schorzeniem – faktem jest, że ADHD nie jest śmiertelne. Jednakże nie należy bagatelizować tego schorzenia, ponieważ odpowiednia diagnoza, a następnie wdrożenie skutecznego leczenia może znacznie poprawić komfort chorego.
- Leki na ADHD uzależniają i nie powinno się ich stosować – prawdą jest, że lek stosowany przy tej chorobie jest pochodną amfetaminy. Jednakże nie należy zapominać, że osoba zdrowa po jego zażyciu znajdzie się w stanie uniesienia narkotycznego, natomiast chora na ADHD może poczuć się normalnie, a nawet pozwoli jej to się skupić. Niestety, w ten krzywdzący mit wierzy także wielu lekarzy czy terapeutów, uniemożliwiając tym samym wdrożenie odpowiedniego leczenia.
- Leczenie ADHD to tylko i wyłącznie podawanie leków – pomimo tego, że odpowiednie leczenie farmakologiczne może złagodzić objawy, to leczenie terapią jest równie istotne.
Leczenie ADHD
Na szczęście obecnie leczenie ADHD jest stosunkowo skuteczne. W Poznaniu można znaleźć wiele gabinetów psychologicznych specjalizujących się w tym trudnym zaburzeniu. Początkowo wdrażana jest psychoterapia i uświadamianie opiekunów, a następnie jeśli zachodzi taka potrzeba, podawane są leki. Jeżeli rodzice zauważą problemy z zachowaniem i nadpobudliwością u swoich dzieci, powinni udać się do psychologa, aby postawił trafną diagnozę. Szybkie wdrożenie leczenia ma ogromne znaczenie, gdyż może bardzo poprawić komfort życia takiego dziecka. Równie istotna jest odpowiednia świadomość w otoczeniu chorego, gdyż może bardzo ułatwić komunikację z takim dzieckiem. Należy pamiętać, że osoby cierpiące na to schorzenie często nie mają wpływu na swoje zachowanie.