Szyszynka – charakterystyka, funkcje i choroby z nią związane

Szyszynka jest jednym z gruczołów znajdujących się w ludzkim organizmie, a konkretnie w mózgu. Jest jednym z elementów, nad którym naukowcy silnie pochylają głowy tworząc coraz to nowsze badania. Jednak mimo to okazuje się, że nie są one wystarczające, ponieważ badacze nadal nie zgłębili wszystkich informacji dotyczących tego gruczołu. Co jednak o nim wiemy na pewno? Jaką ma rolę w organizmie, w czym pomaga? Ile chorób związanych z szyszynką poznali dotąd naukowcy?

Charakterystyka szyszynki

                Szyszynka jest gruczołem wydzielania wewnętrznego, który lokalizuje się w nadwzgórzu mózgu. Jest to jeden z najmniejszych gruczołów rozpoznanych dotąd w ludzkim ciele. Mierzy od 5 do 8 milimetrów długości, od 3 do 5 milimetrów szerokości, a jego średnia waga wynosi od 0,1 do 0,2 grama. Najbardziej trafnym opisem kształtu szyszynki jest spłaszczony stożek.

                Jej funkcjonowanie i rola w organizmie zajmowała uczonych od wielu stuleci. Kartezjusz określał ją mianem „siedziby duszy” i uważał ją za główny łącznik ciała z intelektem. Skąd jednak takie przekonanie? Tajemnicze właściwości uczeni przypisywali szyszynce z kilku powodów. Po pierwsze jest ona jedynym nieparzystym elementem znajdującym się w mózgu, ponadto ma podłużny kształt. Takie uwarunkowania gruczołu pozwalałby, by traktować go jako wyjątkowy.

                Dwudziesty wiek zaobfitował w wiele badań dotyczących szyszynki. Powoli zaczęto odkrywać jej funkcje i role w organizmie. Nie doprowadziło to jednak do zupełnego wyginięcia poglądu, że ów gruczoł wiąże się z możliwością jasnowidzenia czy kontaktu z duchami.

Funkcje szyszynki

• Pinealocyty czyli komórki szyszynki są odpowiedzialne za produkcję melatoniny, która jest hormonem odpowiadającym za cykl dobowy organizmu. Wiąże się to bezpośrednio z działaniem zegara biologicznego człowieka. Produkcja melatoniny odbywa się nocą. Przy pomocy naczyń krwionośnych związek trafia do układu krążenia. Informacji na temat pory dnia i nocy dostarcza gruczołowi siatkówka oka.
• Brak odpowiedniej ilości produkcji melatoniny może powodować problemy ze snem. Te z kolei będą niewątpliwie nawiedzać osoby, które spędzają długie godziny przed zaśnięciem wpatrując się w ekran smartfonu lub laptopa. Światło przez nie wytwarzane oddziałuje na siatkówkę oka, która z kolei wysyła impuls do szyszynki, a ta nie wytwarza zaspokajającej ilości melatoniny, przez co pojawiają się problemy z zaśnięciem. Niestety z upływem lat szyszynka ulega zwapnieniu, prawdopodobnie to właśnie dlatego osoby starsze często cierpią na problemy związane ze snem.
• Melatonina jest związkiem, który odpowiada za wiele procesów zachodzących w naszym organizmie. Wyniki badań laboratoryjnych dowiodły, że melatonina wpływa na wzrost ciała, w związku z tym należy szczególnie przestrzegać odpowiednich godzin snu u małych dzieci. Dodatkowo nieodpowiedni poziom melatoniny może przyczynić się do nieodpowiedniego rozwoju gonad – komórek płciowych.
• Nie można również pominąć związku melatoniny z serotoniną, którą potocznie nazywa się hormonem szczęścia. Wiąże się to szczególnie z tak zwaną jesienno-zimową depresją. Melatonina pozwala nam spokojnie spać nocą, a więc kiedy jest ciemno. W związku z tym w okresie jesienno-zimowym, kiedy zmrok zapada coraz wcześniej możemy czuć przemęczenie, apatię i spadek nastroju związany z nadmiernym wydzielaniem przez organizm melatoniny. Szczególnie cierpiącym z tego powodu osobom zaleca się fototerapię, czyli naświetlanie, które pomaga zwalczyć tak zwaną jesienną depresję.
• Dimetylotryptamina to kolejna substancja wytwarzana przez szyszynkę. Możemy ją zaliczyć do substancji psychodelicznych. Do głównych jej badaczy możemy zaliczyć Ricka Strassmana. Dowiódł on, że wytwarzanie przez gruczoł zbyt wysokiej ilości owej substancji może objawiać się stanami, które porównuje się ze śmiercią kliniczną. Badacz określił szyszynkę gruczołem duchowości, dowodzi to prawdopodobności trafności wcześniejszych stwierdzeń Kartezjusza.

Choroby szyszynki

                Jako najczęstsze choroby związane z gruczołem szyszynki wymienia się torbiele oraz nowotwory. Guzy szyszynki są jednak najrzadszym z nowotworów występujących w mózgu, ponieważ stanowią zaledwie jeden ich procent.

                Objawy najczęściej zaliczane do nowotworów szyszynki to:

• Silne bole głowy
• Problemy z widzeniem, w głównej mierze ze spoglądaniem w górę
• Brak wyraźnej reakcji źrenic na światło
• Oczopląs
• Zez
• Wymioty oraz nudności
• Problemy z pamięcią
• Niedowład kończyn
• Śpiączka
• Przedwczesne dojrzewanie płciowe w przypadku dzieci

Aby wykryć nowotwór tego gruczołu konieczne będzie przeprowadzenie dwóch badań: rezonansu magnetycznego oraz tomografii komputerowej głowy. Dodatkowo u osoby, które może chorować na raka szyszynki badane są markery nowotworowe. Ostatnim etapem badań są testy histopatologiczne.

                W wielu przypadkach nowotwory szyszynki mogą być leczone chirurgicznie. Główne komplikacje wiążące się z operacją polegają na trudności w dostępie do guza, które wiążą się z niewielką wielkością samego gruczołu. Dodatkowo wokół szyszynki znajdują się naczynia żylne i pień mózgu, które łatwo uszkodzić podczas zabiegu. W przypadku leczenia tego nowotworu stosuje się również chemioterapię i radioterapię.