Tabletka „po” to tak zwana antykoncepcja awaryjna, którą można zastosować w przypadku, kiedy odbył się niezabezpieczony stosunek lub ryzykowny, który może skończyć się niechcianą ciążą. Warto zapobiegać przed takimi sytuacjami, jednak są pewne działania niepożądane, a także przeciwwskazania do tego, kiedy i jak można przyjmować takie tabletki. Należy bowiem pamiętać, że ingerują one w gospodarkę hormonalną i mogą spowodować wiele niepożądanych skutków ubocznych. O tym w jaki sposób działa i jakie są rodzaje dostępnych tabletek „po” znajdziesz w artykule: Tabletka „po” – rodzaje tabletek „po”, jak działają oraz kiedy można je przyjmować.
Tabletka „po” na receptę czy bez
To temat niekończących się kontrowersji, zwłaszcza, że tabletka ellaOne dostępna jest w całej Polsce bez recepty, pod warunkiem, że osoba kupująca ukończyła 15 rok życia. Przeciwnicy tego pomysłu uważają, że małoletnie osoby będą je łykać bez opamiętania. Należy jednak pamiętać, że wcale nie łatwo kupić taką tabletkę. Pozostałe leki są wypisywane jedynie na receptę, a są to leki, które mają wyższą skuteczność w działaniu. Oprócz tego w większości krajów Unii Europejskiej antykoncepcja awaryjna jest dostępna w aptekach bez recepty i dostęp do niej nie jest w ogóle utrudniony.
Jak zdobyć receptę na tabletkę „po”
Aby dostać receptę należy udać się do specjalisty ginekologa, lekarz rodzinny może również wypisać receptę, jednak robią to bardzo niechętnie więc warto udać się do ginekologa, który wytłumaczy jej działanie, opowie jak zastosować oraz wyedukuje w zakresie dalszej poprawnej antykoncepcji.
Warto pamiętać, że aby udać się do ginekologa samej należy mieć ukończone 18 lat, w przeciwnym wypadku możliwe jest to jedynie za zgodą lub nawet z obecnością opiekuna prawnego.
Czy tabletka „po” to tabletka poronna
Często występujące kontrowersje na temat tabletek „po” są wokół faktu czy działają one poronnie. Tabletki „po” czyli najczęściej Escapelle oraz ellaOne mają działanie opóźniające owulacje, z czego Escapelle dodatkowo zagęszcza śluz uniemożliwiając dostanie się plemników do jajeczka. Czasami można znaleźć informację na temat tego, że zagęszczenie śluzu powoduje niemożliwość zagnieżdżenia się zarodka w ścianie macicy i o to oskarżane są oba preparaty. Jednak badania dowodzą, że nie jest to prawdą i jeżeli doszło do zapłodnienia komórki jajowej to tabletki nie wpłyną na zagnieżdżenie się jajeczka. Należy jednak pamiętać, że nawet silny stres może spowodować późniejsze złuszczenie się ściany macicy co będzie oznaczać naturalne wczesne poronienie, które występuje bardzo często bez wiedzy kobiety.
Również jeżeli doszło do zapłodnienia przed przyjęciem tabletki w żaden sposób nie wpłynie ona poronnie na zagnieżdżone już jajeczko. Chociaż ciąża jest faktycznym przeciwwskazaniem do przyjmowania takich leków, to nie powodują one poronienia, jest to po prostu niewskazane aby nie rozregulować gospodarki hormonalnej, która jest niezwykle ważna w okresie ciąży.
Negatywne skutki uboczne przyjęcia tabletki „po”
Przyjęcie tabletki prawie nigdy nie obejdzie się bez nieprzyjemnych skutków ubocznych, gdyż jest to duża dawka hormonów podawana jednokrotnie. Najpopularniejszymi objawami są:
- nudności, a nawet wymioty
- zawroty głowy
- bóle pleców
- plamienie
- przeważnie opóźnienie się krwawienia, rzadziej przyspieszenie
- bolesność i tkliwość piersi
- biegunka
Jak często można brać tabletkę „po”
Tabletka „po” nie jest zwykłym cukierkiem i każdy powinien zdawać sobie z tego sprawę. Najważniejsze jest właściwe stosowanie normalnej antykoncepcji, a stosowanie tabletek „po” powinno być ostatecznością. Ze względów zdrowotnych nie zaleca się stosowania tabletki po częściej niż raz na cykl, oraz nie w każdym kolejnym cyklu, gdyż może to spowodować trwałe i nieodwracalne rozchwianie gospodarki hormonalnej.
Kiedy nie stosować tabletki „po” – przeciwwskazania
Do przeciwwskazań tabletek „po” należą:
- ciąża
- uczulenie na składnik aktywny (levonogestrel lub octan uliprystalu)
- wcześniejsze przyjęcie leku (zarówno o tym samym składzie jak i innym, nie dotyczy to sytuacji, gdy w ciągu 5 godzin od przyjęcia tabletki wystąpiły wymioty)
- choroby wątroby
- zaburzenia krwi: zaburzenia zakrzepowo-zatorowe
- nowotwory związane z gospodarką hormonalną
- stosowanie takich leków jak: przeciwpadaczkowe, antyretrowirusowe
- antybiotyki, które osłabiają działanie tabletek
Ceny tabletek „po”
W zależności od tego, po którą tabletkę sięgniemy mają one różne ceny. Escapelle cenowo waha się między 70zł a 110zł, z kolei ellaOne jest sporo droższa gdyż jej ceny są od 120zł do 170zł, a czasem nawet kosztują około 200zł. Cena drugiej tabletki spowodowane jest prawdopodobnie tym, że nie jest ona lekiem na receptę i jest to sposób aby zniechęcić do nieodpowiedzialnego stosowania jej.
Po czym poznać, ze tabletka „po” nie zadziałała
Są jednak sytuacje, kiedy tabletka z jakiegoś powodu nie zadziałała i doszło do zapłodnienia, zarodek się zagnieździł, a zatem mówimy o sytuacji, prawdopodobnie niechcianej, ciąży. Chociaż przyjęcie tabletki faktycznie opóźnia występowanie owulacji, to okres nie powinien spóźnić się więcej niż od 7 do 10 dni. Jeżeli okres spóźnia się już od ponad 7 dni można się zacząć zastanawiać czy antykoncepcja awaryjna zadziałała. W celu sprawdzenia można wykonać apteczny test ciążowy, badanie krwi hcg lub udać się do ginekologa.
Co zrobić po wzięciu tabletki „po”
Ze względu iż tabletka „po” jest silną tabletką ingerującą w nasz układ hormonalny po zastosowaniu jej warto udać się do swojego ginekologa w celu potwierdzenia, że stan pacjentki jest dobry i nic nie zagraża jej życiu.