Bilirubina – co to jest, jakie są jej normy i kiedy udać się do lekarza z powodu złych wyników

Bilirubina czyli żółty związek chemiczny, który powstaje podczas rozpadu krwinki czerwonej. Jej nadmierne ilości w badaniach krwi mogą świadczyć o ciężkich chorobach lub powikłaniach, zatem lekarze zlecają badanie bilirubiny w sytuacji gdy podejrzewają jakąś chorobę lub sprawdzają czy stan zdrowia pacjenta jest dobry.

Co to jest bilirubina

Bilirubina to związek organiczny, który powstaje jedynie z rozpadu krwinek czerwonych, nie ma innych źródeł jego pochodzenia i jest on produktem przemiany metabolicznej który wydzielany jest wraz z kałem. Jeżeli poziom bilirubiny rośnie we krwi oznacza to, że jest ona w niewłaściwy sposób wydalana z organizmu, a zatem dzieje się coś niepokojącego. Czasem zdarza się, że jest to wina leków, ale czasami mogą być to tak poważne powikłania jak marskość wątroby.

Normy bilirubiny

Normy bilirubiny nie powinny przekraczać stężenia 1,0-1,3 mg/dl

Należy jednak pamiętać że u kobiet w ciąży, a także u niemowląt dopuszczalne stężenie jest wyższe, najwyższe zdarza się u wcześniaków i nie jest to powód do obaw. Wtedy norma może wynosić od 1,0 do 16 mg/dl .

Podwyższona bilirubina, która może świadczyć o żółtaczce u osób dorosłych diagnozowana jest powyżej stężenia 2,0mg/dl .

Podane wyżej wartości są dla bilirubiny całkowitej.

Badanie bilirubiny

Badanie bilirubiny jest bardzo proste, najważniejsze czego trzeba przestrzegać to godzin pracy laboratorium, w którym będziemy wykonywać badanie. Można samemu zgłosić się na takie badanie, jednak lepiej, aby zlecił nam je lekarz, gdyż będzie on w stanie poprawnie zinterpretować nasze wyniki. Zatem kiedy chcemy wykonać takie badanie nie potrzeba być na czczo, gdyż rozkład bilirubiny nie jest zależy od posiłku, badanie wykonuje się poprzez pobranie krwi najczęściej ze zgięcia łokcia, rzadziej w innym miejscu, jednak miejsce nie ma znaczenia, gdyż krew jest ta sama, powodem, dla którego stąd pobiera się krew jest wyrazistość żył w zgięciu. Dalej laboratorium zrobi wyspecjalizowane badania, po których wynik trzeba będzie się zgłosić.

Dlaczego bilirubinę bada się we krwi

Chociaż bilirubina wydalana jest przede wszystkim z kałem, to w niewielkich ilościach krąży ona po naszym krwiobiegu. Razem z krwią jest filtrowana przez wątrobę, a dalej „odsyłana” do wydalenia z organizmu. Jeżeli nasza wątroba nie pracuje w poprawny sposób wtedy poziom bilirubiny we krwi rośnie. Zatem do określenia schorzeń ważne jest stężenie bilirubiny przede wszystkim we krwi, a nie w kale, gdyż tu jest najłatwiej wykryć patologię.

Przyczyny za wysokich wyników bilirubiny

Przyczyną zbyt wysokich wyników bilirubiny prawie zawsze jest jakaś choroba, która z kolei może świadczyć o tym, że dolega nam coś jeszcze. Tak jest często z marskością wątroby, która może być spowodowana na przykład przez alkoholizm, a sama marskość wątroby z kolei do żółtaczki i śmierci. Jednak najczęstszymi przyczynami wysokich wyników są:

• niektóre leki
• nowotwór dróg żółciowych
• choroby dróg żółciowych
• marskość wątroby
• zespół Criglera-Najjara
• choroba Gilberta
• żółtaczka
• zatrucie muchomorem sromotnikowym

Marskość wątroby a poziom bilirubiny

Przyczyną wysokich wyników bilirubiny we krwi jest również marskość wątroby, która z kolei prowadzi do żółtaczki. Jednak w tym przypadku nie ma możliwości zapobiegania żółtaczce inaczej niż zapobieganie marskości wątroby. Chociaż są sposoby na przedłużenie długości życia po obumarciu tego ważnego organu, niezwykle ważne jest aby przestrzegać pewnych zasad i nie doprowadzić do tego. Jedyną szansą na dalsze życie po umarciu wątroby jest jej przeszczep. Co powoduje więc marskość wątroby, a w konsekwencji żółtaczkę:

• tłusta i niezdrowa dieta
• duże ilości alkoholu
• niezdrowy tryb życia

Co może spowodować nieleczony wysoki poziom bilirubiny we krwi

Jeżeli poziom bilirubiny we krwi jest stale wysoki, a my nie zgłaszamy się do lekarza i nie staramy się temu przeciwdziałać możliwy jest rozwój różnych chorób. Jedną z nich jest kamica żółciowa, kiedy to w pęcherzyku żółciowym odkładają się złogi bilirubiny w postaci kamieni. W konsekwencji często trzeba operacyjnie opróżniać woreczek żółciowy, a czasami nawet niezbędne jest wycięcie go.

Z kolei nieleczony wysoki poziom bilirubiny u małych dzieci może powodować poważne zaburzenia w funkcjonowaniu mózgu powodując tak zwaną żółtaczkę jąder podkorowych mózgu. Nieleczona może spowodować stałe i nieodwracalne uszkodzenie mózgu, zatem bardzo ważne jest stałe kontrolowanie bilirubiny u dzieci.

Kiedy udać się do lekarza

Jeżeli nasze wyniki są niepokojące natychmiast należy udać się do lekarza, który może stwierdzić chorobę, która wymaga lub nie wymaga leczenia. Błędnym myśleniem będzie zakładanie u siebie Zespołu Gilberta bez uprzedniej konsultacji z lekarzem, gdyż może to skutkować nawet śmiercią, a co najmniej nieprzyjemnymi i groźnymi dla zdrowia powikłaniami.

Jeżeli nie jest to nic poważnego to lekarz przypisze leki i wizyty kontrolne, zatem nie ma się czego obawiać, gdyż są leki wspomagające wydalanie bilirubiny. Ostatecznością są wizyty w szpitalu, aby odfiltrować krew z bilirubiny i dzieje się tak przede wszystkim jeżeli wątroba przestała już pracować.