Anoreksja to zaburzenie odżywiania. Dzięki dokładnym badaniom jest to najlepiej opisane schorzenie tego typu. Przedstawiamy wszystkie niezbędne wiadomości, które pozwolą poznać przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia anoreksji.
Czym jest anoreksja?
Anoreksja dotyczy głównie kobiet, chociaż statystyki pokazują, że problem zaczyna także dotyczyć mężczyzn. Obniżeniu ulega wiek chorujących – przypadki anoreksji odnotowywane są już u dwunastolatek.
Ciężko jest zrozumieć anorektyka – dobrowolne głodzenie się dla pięknego wyglądu. Niestety choroba ta ma dużo bardziej skomplikowaną naturę niż z pozoru się wydaje. Jest to schorzenie psychiczne, w którym odnotowuje się bardzo wysoką śmiertelność. Leczenie jest żmudne, długotrwałe i wymaga olbrzymiej pracy chorego i najbliższych. Dlatego też warto zwracać uwagę na pierwsze oznaki anoreksji.
Biologiczne podłoże anoreksji
Istnieje trzy główne przyczyny powstawania anoreksji:
- Czynniki biologiczne.
- Czynniki psychologiczne.
- Czynniki socjologiczne i kulturowe
Jedna z teorii powstawania anoreksji dzieli czynniki na trzy kategorie:
- Predysponujące – psychika, która pozwala na popadnięcie w anoreksję.
- Wyzwalające – przyczyna, dla której ktoś zaczyna chorować.
- Podtrzymujące – czynnik trzymający w chorobie i niepozwalający z niej wyjść.
Jeszcze niedawno anoreksja była uznawana za zaburzenie psychiczne. Dzisiaj jednak naukowcy szukają podłoża biologicznego. Ciężko jest prowadzić eksperyment na zwierzętach, jako że nie da się odtworzyć na nich ludzkich zachowań, dlatego anoreksja, mimo tego, że badana tak wiele lat, jej powstawanie zostaje zagadką.
Mówi się o czynniku genetycznym, albowiem osoba, która w rodzinie miała kogoś z anoreksją, ma ośmiokrotnie większa szansę na zachorowanie. Co więcej, badanie wykazały, że bliźnięta, jeśli posiadają zaburzenia odżywiania, to często jest to ten sam tym zaburzeń.
Naukowcy wydzielili zespół cech, które są determinowane genetycznie i są powiązane z zaburzeniami odżywiania:
- Wiek pojawienia się miesiączki.
- BMI.
- Obsesje żywieniowe.
- Podatność na lęki.
- Obsesyjność lub perfekcjonizm.
Nie istnieje gen anoreksji, najprawdopodobniej pewien zespół cech w połączeniu z odpowiednim stanem psychicznym doprowadza do tego rodzaju zaburzenia.
Osobowość a anoreksja
Istnieje zestaw cech, które powtarzają się u anorektyków. Pamiętać jednak trzeba, że wystąpienie wszystkich tych cech nie powoduje choroby. Mimo wszystko anoreksja jest skomplikowana i jest powiązana z osobowością, biologią i wieloma innymi czynnikami.
Cechy, które powtarzają się u osób z anoreksją to:
- Duże ambicje
- Upartość
- Niskie poczucie własnej wartości
- Niska samoocena
Warto wspomnieć, że choroba ta często spotyka dziewczyny w wieku dojrzewania, kiedy najbardziej narażone są na lęki. Dorastanie jest trudnym okresem i pomaga rozwijać się anoreksji.
Zaburzenia osobowości i anoreksja
Olbrzymi odsetek ludzi cierpiących na anoreksję doświadcza też zaburzeń osobowości. Ciężko stwierdzić, które z tych zaburzeń jest dominujące, a które towarzyszące. Z jednej strony anoreksja może być efektem zaburzenia osobowości, z drugiej strony, długotrwała głodówka może negatywnie wpłynąć na umysł chorego.
Warto podkreślić, że jednoczesne zaburzenia osobowości i anoreksji to nie reguła, a także zamiast tych opisanych poniżej, mogą wystąpić inne zaburzenia, które są mniej typowe:
- Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne – przywiązanie do zasad, reguł, brak elastyczności, poczucie lęku. Zasady ponad przyjemność.
- Osobowość unikająca – stronienie od kontaktów społecznych, niska samoocena, izolacja, strach przed nowymi doświadczeniami.
- Osobowość zależna – potrzeba bycia pod opieką, uległość, bierność.
Wystąpienie anoreksji razem z zaburzeniami osobowości utrudnia leczenie. U chorych pogłębia się system zaprzeczenia, a w końcu pierwszym krokiem do bycia zdrowym, jest akceptacja własnego ja.
Leczenie anoreksji.
Leczenie tego rodzaju zaburzeń w odżywianiu jest długie i trudne. Brak jednoznacznego czynnika powodującego chorobę utrudnia leczenie przyczynowe.
Podczas leczenia, najważniejszymi rzeczami, z którymi musi zmierzyć się anorektyk są:
- Uświadomienie sobie problemu.
- Przezwyciężenie lęku przed tyciem i wstrętu do jedzenia.
- Odrzucenie negatywnych emocji.
- Akceptacja własnej osoby.
Leczenie zakłada też tak podstawowe rzeczy, jak nauka jedzenia. W końcu żywność stanowi o zdrowiu chorego, z drugiej strony chory nie chce jeść, bo uważa inaczej. Czasem wymagana jest interwencja i przymusowe dokarmianie, gdy w grę wchodzi życie. Dlatego, gdy ustabilizuje się sytuację anorektyka, możliwe jest prowadzenie psychoterapii.
Głównymi celami leczenia anoreksji są:
- Ustabilizowanie masy ciała, ewentualne leczenie fizycznych następstw niedożywienia.
- Leczenie problemów psychicznych.
- Wyeliminowanie myśli i zachowań, które towarzyszyły chorobie – pozwala to na uniknięcie nawrotów.
Warto reagować wcześnie na objawy anoreksji. Bez względu czy występuję u Ciebie, czy kogoś bliskiego. Skierowanie kogoś do poradni w odpowiednim momencie może nie tylko uchronić od ciężkiej choroby, ale także uratować życie.