Udar słoneczny- rozpoznanie i pierwsza pomoc
Wakacje w pełni! Chociaż pogoda nas ostatnio nie rozpieszcza, już niedługo powrócą słoneczne i upalne dni. Warto więc przygotować się i zdobyć niezbędną wiedzę aby wypady nad jezioro i morze były czystą przyjemnością i nie miały niemiłych konsekwencji. Poniższy artykuł dotyczy udaru słonecznego- co należy wiedzieć o tej dolegliwości? Jak się przed nią uchronić?
Udar słoneczny
Udar słoneczny (chociaż bardziej poprawną nazwą jest udar cieplny) najczęściej dotyka osób zbyt długo przebywających na słońcu, zwłaszcza narażających na ekspozycję słoneczną głowę i kark. Chociaż warto zwrócić uwagę, że to nie promienie słoneczne są głównym czynnikiem wywołującym udar- jest nim temperatura.
Udar cieplny może być bardzo groźny w skutkach. Szybka reakcja jest tu na wagę złota-dlatego tak ważne jest rozpoznanie wczesnych objawów udaru.
Objawy udaru cieplnego
Udarowi cieplnemu towarzyszy stała grupa charakterystycznych objawów. Ułatwią one diagnozę i pierwsza pomoc w przegrzaniu organizmu.
Zawsze należy zwrócić uwagę na kolor skóry poszkodowanego- w lżejszych przypadkach udaru, skóra może być lekko zaczerwieniona, w cięższych natomiast staje się blada.
Wraz z postępowaniem udaru słonecznego zmniejsza się potliwość. Na początku poszkodowany poci się obficie- jest to naturalna próba obniżenia temperatury ciała podjęta przez nasz organizm. Im poważniejszy stan poszkodowanego tym mniejsza (a nawet zupełnie zahamowana) potliwość.
Inne objawy to:
- mdłości,
- chwiejny chód- zburzenia motoryczne
- „mroczki” przed oczami,
- bełkotliwa, niewyraźna mowa,
- niepokój i/lub nadmierne pobudzenie,
- osłabienie organizmu,
- zaburzenia orientacji,
- obniżone ciśnienie krwi,
- omdlenia,
- drgawki,
- trudności z oddychaniem.
Najgroźniejszym objawem jest bezsprzecznie gorączka, sięgająca nawet 43 (!) stopni.
5 zasad ochrony przed udarem:
Aby nasz odpoczynek był przyjemny i przede wszystkim bezpieczny, należy pamiętać o kilku środkach, które pomogą nam zabezpieczyć się przed zgubnym wpływem temperatury. Między innymi należy:
- Pić duże ilości wody.
- Unikać kawy, herbaty i alkoholu.
- Ubierać się w luźne i jasne ubrania.
- Planować zwiększony wysiłek na godziny poranne lub późnowieczorne.
- Pamiętać o nakryciu głowy.
Największy wybór elektrolitów
Jest to pięć głównych zasad jakimi powinniśmy się kierować w ciepłe, słoneczne dni. Jest też szereg pomniejszych wskazówek i powinności.
Należy kontrolować długość pobytu na słońcu. Ta rada wydaje się dość oczywista jednak wiele osób nie zwraca uwagi na czas jaki spędzają w nasłonecznionym miejscu.
Leząc na słońcu przeczytana gazeta zyskuje drugie życie jako wachlarz. Ruchy powietrza ochłodzą ciało i przyniosą odrobinę ulgi.
Pamiętajmy, że to co jemy (lub czego NIE jemy) również wpływa na nasze samopoczucie. Oprócz obowiązku uzupełniania płynów, zdecydowanie korzystne jest też jedzenie większej ilości warzyw i owoców. Dzięki temu dostarczymy naszemu organizmowi niezbędnych witamin i składników mineralnych, które wydalane są razem z potem.
Ograniczyć należy wszystko co wykazuje działanie odwadniające, na przykład: alkohol i kofeinę.
Palacze w czasie upałów powinni ograniczyć papierosy- nikotyna wpływa na naczynia krwionośne, obkurcza je, co zmniejsza zdolność naszego organizmu do adaptacji do wysokich temperatur.
Pierwsza pomoc przy udrze.
Przede wszystkim nie trać zimnej krwi. Poszkodowanego należy przeprowadzić w cień lub do chłodnego pomieszczenia. Kolejnym krokiem jest rozpięcie ubrania i ocena koloru skór. Przy zaczerwienionej skórze należy ułożyć poszkodowanego w pozycji półsiedzącej, jeżeli natomiast cera jest blada- leżącej z nogami powyżej tułowia. Należy stosować zimne okłady na twarz i kark oraz podawać chłodne płyny (niealkoholowe!). Do napojów można dodać odrobinę soli (pół łyżeczki na litr płynu) aby uzupełnić jej braki w organizmie.
Jeżeli stan chorego nie poprawia się lub poszkodowany straci przytomność należy bezzwłocznie wezwać pogotowie.
Jeżeli pacjent oddycha, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej, jeżeli nie natychmiast przystąp do reanimacji.
Zbyt długa ekspozycja na promienie słoneczne bez zachowania należytych środków ostrożności może być brzemienna w skutkach.
Udar cieplny jako jedna z najniebezpieczniejszych konsekwencji zbyt wysokiej temperatury może w skrajnych przypadkach doprowadzić do zapaści, śpiączki a nawet śmierci. Warto więc przestrzegać pewnych zasad- pamiętać o uzupełnianiu płynów i ochładzaniu ciała, tak aby wakacje były bezpieczne i przyjemne.