Niedobór witaminy A

Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia WHO niedobór witaminy A jest główną przyczyną ślepoty dziecięcej i odpowiada za zwiększone ryzyko ciężkich chorób związanych z zakażeniami organizmu. Niedobory witaminy A są problemem społecznym krajów trzeciego świata Afryki i Azji Południowo-Wschodniej, szczególnie kobiet ciężarnych i nowonarodzonych dzieci. Od lat wydaje się mnóstwo środków w zapobieganie i leczenie niedoborów, m.in. promując karmienie mlekiem matki bogatym w witaminę A.

Podstawowe informacje

Witamina A została odkryta jako pierwsza, dlatego zgodnie z zapoczątkowanym zwyczajem przypadła jej pierwsza litera alfabetu w nazwie. Z czasem dodano do niej drugie określenie – retinol i zamiennie pod takim funkcjonuje do dziś. Charakterystyczną cechą retinolu jest zdolność do rozpuszczania w tłuszczach, pod których wpływem przyjmuje aktywną formułę. Witamina A jest obecna w ludzkiej i zwierzęcej wątrobie, mleku oraz jajach i są to 3 główne źródła retinolu w przyrodzie. Witamina A występuje pod postacią prowitaminy czyli bet-karotenu – karotenoidu obecnego w żółtych, pomarańczowych i zielonych owocach. Beta-karoten i inne karotenoidy są przekształcane w retinol i przechowywane w wątrobie. Zażywanie beta-karotenu, np. Natur Kaps to nie tylko sposób na piękną, zdrową skórę, ale zachowanie młodości i dobrego wzroku.

Skąd niedobór witaminy A

Niedobory witaminy A są powodowane długotrwałym niedożywieniem, co jest charakterystyczne nie tylko dla krajów biednych, ale także wysokorozwiniętych. Jest to możliwe przez wyłączenie niektórych produktów z diety, szczególnie mięsa i substancji odzwierzęcych takich jak mleko i jaja. Rygorystyczne zachowania dietetyczne podyktowane zdrowiem (uczulenie na jaja i mleko) lub przekonaniami (wegetarianizm i weganizm) mogą powodować zaniżone dostarczanie witaminy A w stosunku do potrzeb organizmu. Inne przyczyny niedoboru witaminy A to zaburzenia w magazynowaniu i transportowaniu retinolu lub zmniejszone wchłanianie na skutek różnych chorób o podłożu trawiennym. Choroby narażające nas na niedobory witaminy A to: celiakia, mukowiscydoza, choroby trzustki, marskość wątroby i dwunastnicy, choroba zapalna jelit, wycięcie znacznej części jelita, niedrożność dróg żółciowych. Niedobór witaminy A występuje zwłaszcza w ostatnim trymestrze ciąży, gdy popyt płodu przewyższa podaż mamy. Ponadto na niedobory skarżą się alkoholicy, u których doszło do marskości wątroby.

Objawy niedoboru witaminy A

Łagodne niedobory witaminy A mogą nie powodować żadnych objawów, ale mimo to będą niekorzystnie wpływały na nasze zdrowie. Zbyt mała ilość retinolu w diecie zwiększa ryzyko zachorowania na infekcje dróg oddechowych i stany zapalne przewodu pokarmowego oraz wpływa na opóźnienie wzrostu i rozwoju kości. Witamina A jest ponadto kluczowa z perspektywy przyszłego posiadania dzieci, ponieważ zwiększa ryzyko poronienia u kobiet a u mężczyzn zmniejsza płodność plemników.

Pogorszenie wzroku

Witamina A jest ważnym składnikiem zdrowych oczu i prawidłowego widzenia. Gdy dostarczamy jej zbyt małe ilości, narażamy się na kurzą ślepotę czyli słabe widzenie po zmroku, suchość spojówek i rogówki, perforację rogówki, uszkodzenie siatkówki grożącej utratą wzroku i większe ryzyko powikłań oczu po chorobach zakaźnych. Przyjmuj kompleks witamin A i E aby zachować zdrowy wzrok na długie lata.

Sucha skóra i włosy

Niedobór witaminy A powoduje suchość skóry, włosów i paznokci. Skóra może też nieprzyjemnie swędzieć i się łuszczyć. Typowym objawem niedoboru witaminy A jest zrogowaciały naskórek. Na suchą skórę warto zastosować maść z witaminą A, która nawilża i zmiękcza zrogowaciały naskórek.

Inne witaminy ważne dla poziomu retinolu

Ludzki organizm to przemyślana i skomplikowana konstrukcja, w której wszystkie części składowe wzajemnie się uzupełniają i zazębiają. Poziom witaminy A we krwi zależy od innych składników odżywczych, które wpływają na przebieg procesów uwalniania i wchłaniania retinolu. Takie zadanie spełnia m.in. cynk (niedobór cynku zaburza produkcję białka wiążącego retinol). Na metabolizm witaminy A wpływa także żelazo, dlatego jej niedobory mogą być pośrednią przyczyną niedokrwistości.

Suplement diety Essentix na zdrową wątrobę

Jak leczyć niedobory witaminy A

Niedobór witaminy A wymaga zwiększenia spożycia produktów bogatych w retinol. Będą to, np. wątroba, wołowina, kurczak, jaja (szczególnie żółtko), mleko, marchew, mango, ziemniaki i zielone warzywa liściaste. Naturalnym, dobrze przyswajalnym źródłem witaminy A jest mleko matki, dlatego jeśli to tylko możliwe zaleca się karmienie noworodka piersią. Oczywiście wsparciem będą suplementy diety z witaminą A, które pomagają szybciej powrócić do zdrowia, ale pamiętajmy, że nie zastąpią one zmiany nawyków żywieniowych na zdrowsze.

Z drugiej strony warto wspomnieć także o możliwości przedawkowania witaminy A podanych drogą suplementów. Objawy przedawkowania witaminy A to: szorstkość skóry, suchość włosów, powiększenie wątroby. Suplementów diety z witaminą A nie powinny raczej przyjmować kobiety w ciąży, ponieważ wykazano bardzo niekorzystny wpływ przedawkowania retinolu na rozwijający się płód. Jak zawsze w takich przypadkach warto zachować zdrowy rozsądek i skonsultować potrzebę brania suplementów diety z lekarzem prowadzącym.

Ogólne zalecenia dla utrzymania zdrowego poziomu witaminy A w organizmie to: spożywanie 5 porcji warzyw i owoców dziennie, zróżnicowana dieta a także częste spożywanie wyrobów zbożowych.