Obrzęki nóg z rana – czego są objawem?

Obrzęki nóg to powszechna dolegliwość, która może mieć bardzo wiele przyczyn. Jedną z możliwych jest choćby zwykłe odwodnienie – wtedy opuchlizny można pozbyć się, pijąc duże ilości wody. Jeśli jednak obrzęki kończyn dolnych utrzymują się dłużej, kilka dni lub tygodni, nie powinno się ich bagatelizować, lecz jak najszybciej skonsultować z lekarzem. Ich źródłem może być np. choroba układu sercowo-naczyniowego, wymagająca niezwłocznego włączenia leczenia. Sprawdź, co może wywoływać obrzęki nóg z rana?

Co to są obrzęki nóg?

Obrzęki nóg są wynikiem nagromadzenia się w przestrzeni międzykomórkowej płynu śródmiąższowego bogatobiałkowego¹. Dzieje się tak wtedy, gdy z naczynia krwionośnego (włosowatego lub chłonnego) w nadmiarze wycieka płyn. Jeśli poza naczyniem znajdą się duże ilości tego płynu, to robi się obrzęk. W zależności od składu tego płynu określa się go przesiękiem lub wysiękiem².

Obrzęków kończyn dolnych nie sposób nie zauważyć. Nogi wtedy są wyraźnie większe, a jeśli dodatkowo występuje stan zapalny, to skóra jest zaczerwieniona i pojawia się ból².

Obrzęki kończyn dolnych – mechanizm powstawania

Do wycieku dużej ilości płynu z naczynia krwionośnego do przestrzeni międzykomórkowej najczęściej dochodzi wtedy, gdy²:

• zwiększy się przepuszczalność ściany naczynia – dochodzi do tego w przebiegu stanu zapalnego lub przy reakcjach alergicznych,
• pojawia się przeszkoda tamująca przepływ krwi w naczyniu, przez co rośnie w nim ciśnienie – stan ten spowodować może długotrwały ucisk, przyczyną jego wystąpienia może być także zakrzepica,
• przepływ w naczyniu jest zwolniony, a ciśnienie rośnie – dzieje się tak przy niewydolności żylnej czy niewydolności serca,
• płyn jest rozrzedzony – powodem zmiany składu płynu może być choroba wątroby lub nerek.

Skąd się bierze obrzęk kończyn dolnych?

Przyczyną występowania obrzęku nóg z rana może być niewydolność układu limfatycznego. Wyróżnia się trzy rodzaje niewydolności: mechaniczną, dynamiczną oraz mieszaną³.

Obrzęk można podzielić na pierwotny i wtórny. Postać pierwotna wynika z nieprawidłowej budowy układu lub innych wrodzonych problemów, np. wad rozwojowych naczyń limfatycznych. Do obrzęków wtórnych najczęściej prowadzą choroby powodujące uszkodzenie naczyń limfatycznych oraz doznane kontuzje i urazy³.

Obrzęki nóg – przyczyny

Zdarza Ci się mieć obrzęki nóg z rana? Przyczyn ich występowania może być wiele. Najczęstsze przyczyny występowania obrzęków kończyn dolnych to^2,4:

• utrudniony odpływ chłonki – utrudniać go może np. guz lub zrosty,
• zakrzepica (zakrzepica żył powierzchownych kończyn dolnych (żylaków) lub zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych (żylna choroba zakrzepowo-zatorowa)),
• choroby serca – np. niewydolność prawej komory serca,
• niewydolność układu naczyń żylnych kończyn dolnych,
• choroby reumatoidalne,
• niewydolność nerek lub wątroby,
• zaburzona praca gruczołu tarczowego.

Czasami występują także obrzęki nóg przy cukrzycy.

Domowe sposoby na obrzęki nóg

Na obrzęki nóg w kostkach polecane są takie metody jak:

• chłodzenie – na opuchliznę zastosować można zimne okłady. Robić je należy z wykorzystaniem specjalnego kompresu chłodzącego, namoczonego w zimnej wodzie ręcznika, zawiniętych w ściereczkę kostek lody lub zwykłych mrożonek. Dobrze sprawdzi się także kąpiel w chłodnej wodzie;
• kompresjoterapia – pomocne w walce z obrzękiem nóg są wyroby uciskowe takie jak pończochy, rajstopy czy nad- i podkolanówki. Dostępne są wyroby uciskowe zapewniające różne stopnie ucisku, dlatego trzeba je dobrać stosownie do potrzeb⁵;
• leki na obrzęki nóg bez recepty – w przypadku występowania obrzęków, którym towarzyszą silne dolegliwości bólowe utrudniające normalne funkcjonowanie, można pójść do apteki i poprosić farmaceutę, aby polecił leki zmniejszające obrzęki nó Pamiętajmy jednak, że skuteczny lek na obrzęki nóg powinien być dobrany stosownie do przyczyny dolegliwości, dlatego jego doborem powinien zająć się lekarz.

Bibliografia:

1. Kozikowska J., Łuczak J., Obrzęk limfatyczny – patomechanizm, podział, zasady leczenia, Przewodnik Lekarza, 2001.
2. Boboryk D., Obrzęk – jakie są rodzaje obrzęków i w jakim przypadku należy zgłosić się do lekarza, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022.
3. Gultig O, Miller A, Zoltzer H. Limfologia. Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.
4. Szczeklik W., Kokot F., Strzeszyński Ł., Obrzęki, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
5. Bodio M., Szymańska-Pomorska G., Pytel A. i in., Żylaki kończyn dolnych, Gerontologia Współczesna 4/2014, vol. 2.