Zaburzenia osobowości: Osobowość histrioniczna – zachowanie, przyczyny, leczenie

Osobowość histrioniczna raczej jest dość specyficznym zaburzeniem osobowości a człowiek na nie cierpiący bardzo szybko zapada w pamięć otoczeniu. Przede wszystkim wyróżnia się na tle innych zaburzeń osobowości kontaktami interpersonalnymi i często nawet czynnym udziale w życiu społecznym. Większość osób z zaburzeniami osobowości unika ludzi oraz się alienuje, w tym wypadku mamy natomiast zjawisko zupełnie przeciwne. Osoba ciepiącą na osobowość histrioniczna zazwyczaj jest postrzegana jako sztuczna i pragnąca uwagi innych ludzi. Lubi zachowywać się wyjątkowo teatralnie, robić wokół siebie scenki oraz wyróżniać się. Często też zachowuje się jakby nie pasowała do naszych czasów, wyróżnia się nie tylko teatralnym zachowaniem, ale również często używa form języka, które wyszły już z mody.

Ubiera się bardzo często prowokująco oraz pragnie za wszelką cenę aby uwaga wszystkich ludzi była skupiona na niej samej. Przez to często opowiada historie ze swojego życia, jest w centrum towarzystwa i kiedy tylko traci uwagę otoczenia – szuka pretekstu aby znowu powróciła na nią. Co ciekawsze, taka osoba oczywiście nie posunie się przed niczym aby skupić uwagę ludzi na niej samej, dlatego jest również w stanie zrobić sobie samej krzywdę. Znane są przypadki osób z tym zaburzeniem, które były w stanie zacząć odczuwać objawy wielu chorób wywołując je psychiczną potrzebą zachorowania, aby w ten sposób mogły uchodzić za biedną i pokrzywdzoną ofiarę.

Charakterystyka oraz kryteria diagnostyczne zaburzenia

Sama nazwa zaburzenia wzięła się z greckiego słowa bezpośrednio tłumaczonego jako „aktor”. Oczywiście jako teatralne zachowania rozumiem przesadna ekspresje emocji, urządzanie scen, ale również swoboda seksualna, najczęściej demonstrowana szerszemu gronu. Najczęściej mają wielu adoratorów i absolutnie się nie przejmują czy w aktualnej sytuacji wypada flirtować czy też nie, po prostu to robią.

Bardzo trudne bywają związki z takimi osobami. Osoby z tym zaburzeniem najczęściej wiążą się w płytkie oraz pozbawione uczuć związki bazujące w dużej części na wyglądzie fizycznym oraz kokieterii. Bardzo często takie relacje oparte są również na sferze seksualnej a nawet kończą się na prostytuowaniu się. Oczywiście mówimy o pojedynczych przypadkach, nie można nikogo oceniać z perspektywy jego zaburzeń. Bardzo długo również rozpamiętują odrzucenie oraz podrzucenie, bardzo często naciągając faty i chcąc zrobić z siebie ofiarę. Osoby z tym zaburzeniem świetnie potrafią manipulować ludźmi oraz faktami oraz opowiadać zmyślone, jednak barwne historie.

Osobę taką najłatwiej określić mianem aktorki posiadającej wiele masek, na każdą okazję. Potrafi mieć ona setki twarzy – a żadna z nich nie jest do samego końca prawdziwa, najważniejsze jest aby była efektywna i przyciągała uwagę. Bardzo często boją się pokazać swojej prawdziwej osobowości, ponieważ boją się odrzucenia oraz braku akceptacji, dlatego bardzo ważna jest terapia pod okiem dobrego specjalisty.

Kryteria diagnostyczne:

• Teatralność
• Skupienie na atrakcyjności fizycznej
• Potrzeba skupiania ciągłej uwagi
• Wyolbrzymianie emocji
• Egocentryzm
• Podatność na sugestię
• Potrzeba docenienia
• Płytka i chwiejna uczuciowość
• Prowokujące zachowanie
• Wrażliwość na krytykę oraz brak zainteresowania ze strony otoczenia
• Wykorzystywanie manipulacji

Przyczyny zaburzenia

Podobnie jak z całą resztą zaburzeń osobowości – trudno jest znaleźć jedna dominującą przyczynę występowania  tego typu osobowości. Zaburzenia osobowości występują z połączenie przyczyn biologicznych, genetycznych, psychicznych oraz społecznych. Bardzo rzadko możemy podać jedną konkretną przyczynę.

Przez przyczyny genetyczne powinniśmy rozumieć zachorowanie w rodzinie na jedno z zaburzeń osobowości lub nawet podatność na zaburzenia psychiatryczne. Choroby oraz zaburzenia psychiczne mnogą zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzenia osobowość histrionicznej, podobnie jak złe doświadczenia, szczególnie w okresie dzieciństwa związane z odrzuceniem w społeczeństwie oraz ciągłym poczuciem niedocenienia. Inne zaburzenia psychiczne, takie jak depresja czy nerwice mogą nasilać objawy zaburzeń osobowości.  Chociaż zaburzenia histioniczne dotyczą najczęściej kobiet mogą również wystąpić u mężczyzn, przyczyną najczęściej są kompleksy oraz narzucenie „schematu idealnego mężczyzny”, którego nie jesteśmy w stanie spełnić.

Jako czynniki psychiczne powinniśmy rozumieć m. in. Zaburzenia w postrzeganiu własnej samooceny, kompleksy oraz niepewność. Chociaż może wydawać się to absurdalne, jednak ciągła potrzeba uwagi, może wynikać z panicznego strachu przed niezauważeniem i wykluczeniem ze społeczeństwa. Możemy porównać to do zachowania dziecka, które tak bardzo chce przyciągnąć uwagę swoich rodziców, że nie ważne czy ich rozzłości niegrzecznym zachowaniem czy uszczęśliwi – celem staje się jak najszybsze przyciągniecie uwagi, nie ważne w jakim kontekście.

Więcej z dziedziny psychologii i psychiatrii?

Leczenie osobowości histrionicznej

Tutaj znowu sposoby leczenia zależą od indywidualnych predyspozycji i dokładnego przebiegu oraz przyczyn wystąpienia zaburzenia. Jednak jak w przypadku każdego zaburzenia osobowości bardzo ważną rolę odgrywa psychiatra, psycholog lub terapeuta. Przede wszystkim leczenie powinno bazować na zwiększeniu poczucia własnej wartości oraz obiektywnym zauważeniu własnych mocnych i słabych stron. Ważna jest też terapia grupowa i nauczenie się pozytywnych kontaktów ze społeczeństwem, bez sztucznej teatralności.

Najważniejsze jest nauczenie oraz zrozumienia własnych emocji, rozwinięcie umiejętności interpersonalnych, inteligencji oraz dojrzałości emocjonalnej. Dlatego w przypadku zaburzeń osobowości bardzo ważna jest terapia oraz wsparcie rodziny oraz bliskich. Leczenie farmakologiczne dopuszcza się jedynie w sytuacji, kiedy zauważy się zaburzenia o podłożu nerwicowym lub depresyjnym. Raczej jest stosowane tylko w konieczności i nie jest sposobem na leczenie zaburzeń osobowości. Jeśli jednak do zaburzenia osobowości dochodzą inne zaburzenia psychiczne może nawet dojść do hospitalizacji, jeśli istnieje uzasadniona obawa, że osoba chora targnie się na swoje życiu lub wyrządzi sobie krzywdę.