Niedobory witamin i minerałów
Coraz więcej mówi się o potrzebie zdrowego odżywiania i regularnie podejmowanej aktywności fizycznej. Mimo to, jak wynika z wielu badań, znaczna część społeczeństwa cierpi na okresowe niedobory witamin i minerałów. Poszczególne pierwiastki i witaminy są nam potrzebne do zachowania zdrowia i sprawności psychicznej niezależnie od płci czy wieku. Niedobory witamin mogą prowadzić do groźnych w skutkach powikłań jak anemia czy depresja.
Przyczyny niedoboru witamin
Poszczególne składniki odżywcze odpowiadają za konkretne ukady w naszym ciele. Niedobory witamin lub minerałów mogą więc objawiać się bardzo różnie. To nie prawda, że niedobory dotyczą populacji w krajach Trzeciego Świata. Na skutek upowszechnienia sztucznych i o udowodnionej szkodliwości dodatków do żywności czy popularności jedzenia typu fast-food jesteśmy w stanie nabyć niedobory bez względu na wykształcenie i naszą pozycję społeczną.
Zabieganie, siedzący tryb życia, niezdrowe jedzenie, brak dobrych nawyków żywieniowych, kupowanie gotowych produktów – to najpopularniejsze przyczyny niedoboru witamin w diecie. Równie ważne są składniki mineralne, które mogą odpowiadać nawet za komplikacje w rozwojach płodu kobiet w ciąży. Dają one mniej charakterystyczne symptomy, ale w dłuższej perspektywie okazują się być bardzo groźne. Niedożywienie nie musi więc oznaczać niskiej wartości kalorycznej posiłków – wręcz przeciwnie – możliwe, że przy nadwadze w ciele istnieją niedobory składników odżywczych, które są równie ważne, co nie ważniejsze od ilości spożywanego jedzenia. Dlatego też niektóre osoby pomimo szczupłości czują się dobrze i są pełne energii i dlatego osoby z kilkukilogramowym nadmiarem wagi mogą odczuwać zmęczenie i osłabienie. Przyczyną tego stanu są niedobory witamin i minerałów, które odpowiadają za dobre samopoczucie, budują odporność i dbają o sprawność umysłu.
Objawy niedoboru witamin
- Witamina A Objawy niedoboru: suchość skóry, pogorszenie wzroku, suchość oczu (zespół suchego oka)
- Witamina B1 (tiamina) Objawy niedoboru: osłabienie zmysłów; drżenie rąk
- Witamina B2 (ryboflawina) Objawy niedoboru: zajady, łuszcząca się skóra warg, łuski na skrzydełkach nosa
- Witamina B3 (niacyna) Objawy niedoboru: rany na języku i ból języka
- Witamina B6 (fosforan pirydoksalu) Objawy niedoboru witaminy B6: zapominanie marzeń sennych, dysplazja (zmiany przedrakowe) szyjki macicy, zespół cieśni nadgarstka, bezsenność
- Witamina B7 (biotyna) Objawy niedoboru: wypadanie włosów
- Witamina B9 (kwas foliowy) Objawy niedoboru ból języka lub rany na języku (o gładkiej fakturze), choroba dziąseł, dysplazja szyjki macicy
- Witamina B1 Objawy niedoboru: anemia, mrowienie i drętwienie kończyn
- Witamina E Objawy niedoboru: neuropatia obwodowa, osłabienie układu odpornościowego
- Witamina C Objawy niedoboru: krwotoki z nosa, suchość skóry, krwawienie dziąseł, pękające naczynka
- Witamina D Objawy niedoboru: krzywica, ból kości i stawów, choroby układu krążenia, astma
- Wapń Objawy niedoboru: osteoporoza, łamliwość kości, białe przebarwienia na zębach i paznokciach
- Jod Objawy niedoboru: wole tarczycy, niedoczynność tarczycy
- Chrom Objawy niedoboru: ochota na cukier, wahania poziomu glukozy we krwi, niedocukrzenie
- Magnez Objawy niedoboru: łamliwość paznokci, skurcze mięśni nóg, drganie powiek, PMS, drżenie rąk, światłowstrę
- Cynk Objawy niedoboru: powolne gojenie ran, powracające przeziębienia, poronienia, słaby wzro
- Żelazo Objawy niedoboru: wypadanie włosów, anemia, bladość skóry
Zestaw witamin i minerałów
Leczenie niedoboru witamin
Zbilansowana dieta dostarcza wszystkich składników odżywczych i pozwala zaspokoić dzienne zapotrzebowanie w witaminy i minerały. Jednakże kto z nas ma warunki i świadomość prawidłowej diety? Pracując czy spędzając dużo czasu poza domem, jesteśmy często zmuszeni stołować się w miejscach o wątpliwej jakości produktów. Także zaopatrując się na straganach lub w sklepach spożywczych możemy nie mieć pewności co do zaplecza upraw.
Powszechnie wiadomo, że gleba jest dziś nadmiernie eksploatowana a warzywa i owoce pryskane środkai ochrony roślin. Po zjedzeniu sklepowych produktów możemy doświadczyć wysypki czy bólu brzucha nawet po ich starannym umyciu i odpowiednim przyrządzeniu. To dlatego, że nie mamy pewności ani gwarancji, iż dana rzecz jest bezpieczna, świeża, pełnowartościowa. Dodatkowo osoby młode, starsze i przewlekle chore powinny spożywać dużo więcej witamin i minerałów niż jest to zalecane. Wegetarianie odmawiający sobie mięsa powinni stale kontrolować wartości żelaza i witaminy B12, których największy udział znajdziemy w łatwo dostępnym mięsie. Aby mieć pewność, że dostarczamy sobie odpowiedniej ilości witamin i minerałów (szczególnie, gdy znajdujemy się w grupie podwyższonego ryzyka niedoborów) w postaci preparatów witaminowych, z łatwo przyswajalną witaminą C. Mogą być one przyjmowane w formie tabletek, choć dzieci chętnie przyjmują syropy, np. Bioaron C i cukierki.
Nie zapominajmy, że na konkretne objawy niedoborów witamin istnieją poszczególne preparaty, np. gdy czujemy się osłabieni i łatwo poddenerwowani powinniśmy przyjmować magnez, natomiast gdy nasza skóra staje się sucha i szorstka, to prawdopodobnie pomoże witamina A i E. Aby zwiększyć przyswajalność witamin i minerałów wybierajmy produkty uzyskiwane z naturalnych składników, np. wapń może pochodzić ze sproszkowanych kurzych skorupek jaj i być wzbogacony kolagenem tak jak w przypadku suplementu diety Doppelherz Aktiv na stawy.
Jak zapobiegać niedoborom
Niedobory witamin mogą być wynikiem naszych błędów, które popełniane raz czy drugi nie skutkują niczym poważnym, ale powtarzane prowadzą do utrudnionego wchłaniania witamin i minerałów oraz tracenia ich podczas przygotowywania potraw.
Za przykład mogą posłużyć sałatka z ogórkiem i pomidorem, które zawierają mniej witaminy C niż spożywane oddzielnie, popijanie kawy, która wypłukuje magnez, wypijana herbata do obiadu, która utrudnia przyswajanie żelaza, zbyt długie gotowanie warzyw, które oddają wszystkie cenne składniki do wody, którą najczęściej wylewamy. Niektóre składniki są trudno przyswajalne, np. żelazo, ale tabletki z żelazem także nie przynoszą natychmiastowych rezultatów (działają po około 2 tygodniach). Dlatego przede wszystkim zważajmy na swoją dietę – to ona ma zaspokoić potrzeby organizmu. Uzupełniajmy ją suplementami diety, które pomogą nam zachować zdrowie – szczególnie w niesprzyjającym okresie jak przesilenie wiosenne i zimowe.